Dział spadku

utworzone przez | 6 kwietnia 2024 | Czynności notarialne

Dział spadku jest pojęciem prawnym oznaczającym określenie wartości wchodzącego w skład spadku, a także jego podziale pomiędzy poszczególnymi spadkobiercami. O spadku słyszeli wszyscy, czym jest jednak dział spadku i w jaki sposób następuje? Krótko mówiąc: jak podzielić spadek między spadkobierców? Czy musi być pełny, czy częściowy, przeprowadzony w sądzie, a może u notariusza?

Czym jest dział spadku?

Zgodnie z prawem dział spadku jest wartością majątku, który wchodzi w skład spadku, podzielony pomiędzy spadkobiercami. Oznacza to, że spadkobiercy mają wspólność majątku spadkowego do momentu jego podziału, o czym stanowi Kodeks Cywilny. Zgodnie z nim do działu spadku stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Dział spadku – w jaki sposób może do niego dojść?

Jest kilka sposobów działu spadku. Po pierwsze może do niego dojść na mocy umowy pomiędzy wszystkimi spadkobiercami lub na orzeczenia sądu, na żądanie któregoś ze spadkobierców. Może być ona również dokonana przez notariusza w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z nieruchomością, Przepisy Kodeksu Cywilnego stanowią również, że jeśli do spadku należy przedsiębiorstwo, umowa o dział powinna być zawarta w formie pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami.  Jeśli jednak w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość albo przedsiębiorstwo jest objęte zarządem sukcesyjnym, umowa o dział spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

O umownym dziale spadku mowa, gdy każdy ze spadkobierców chce podzielić spadek i jest zgodny, co do tego, w jaki sposób powinno być to zrobione. Sądowy dział spadku jest możliwy w dwóch przypadkach, a więc, kiedy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia lub gdy mogą, ale z powodu niższych kosztów, chcą przeprowadzić sprawę w sądzie.

Zgodnie z przepisami sądowy dział spadku najczęściej dotyczy całości spadku, jednakże przy umownym podziale jest również możliwy jego częściowy dział.  

Ile kosztuje dział spadku u notariusza?

Dział spadku u notariusza kosztuje zwykle od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Na dokładną kwotę składają się takie elementy jak:

  • taksa notarialna liczona od wartości przedmiotu umowy,
  • opłata za złożenie wniosku – ok. 200 zł,
  • koszt sporządzenia wypisów – kilka złotych za jedną stronę.

Dokładny koszt działu spadku jest wyliczany indywidualnie. Wpływa na niego przede wszystkim wartość mienia, które pozostawił po sobie zmarły.

Kto ponosi koszty działu spadku u notariusza? Zależy to od ustaleń między stronami. Mogą one podzielić należną kwotę w dowolny sposób. Trzeba jednak pamiętać, że podatek od czynności cywilnoprawnych przy odpłatnym dziale spadku zawsze dotyczy podmiotu, który nabywa rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku.

Co jest potrzebne do działu spadku u notariusza?

Aby można było przeprowadzić dział spadku u notariusza, konieczne jest przedstawienie prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Alternatywnym dokumentem jest sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia. Należy również przedłożyć zaświadczenie z Urzędu Skarbowego w przedmiocie rozliczenia się z tytułu podatku od spadku. W celu zawarcia umowy o podział spadku nieruchomości lub innego rodzaju dóbr notariusz wskaże zakres niezbędnych dokumentów, po przedłożeniu których nastąpi zawarcie umowy.

Notariusz zawiadamia sąd wieczystoksięgowy o zmianie właściciela nieruchomości. Na tej podstawie dochodzi do nowego wpisu – może on pojawić się z dużym opóźnieniem.

Ile trwa dział spadku u notariusza?

Podział majątku u notariusza po śmierci trwa bardzo krótko. Załatwia się go podczas jednej wizyty u specjalisty. Trzeba jednak pamiętać, że przed takim spotkaniem konieczne jest zgromadzenie wszystkich potrzebnych dokumentów. Zwykle trwa to kilkanaście dni.

Dział spadku w sądzie może natomiast trwać nawet kilka lat. Wszystko zależy od odstępów pomiędzy kolejnymi rozprawami oraz stopnia skomplikowania sporu wśród spadkobierców.

Jak wygląda sprawa spadkowa u notariusza?

Dział spadku mieszkania własnościowego lub innej części majątku zmarłego przebiega zgodnie z określoną kolejnością. Na początku notariusz 

dokonuje czynności związanych z wydaniem aktu poświadczenia dziedziczenia. Wyżej wymieniony dokument poprzedzony jest sporządzeniem protokołu dziedziczenia, w którym składa się wszystkie niezbędne oświadczenia. Na podstawie tego dokumentu powstaje akt, w którym wskazuje się listę spadkobierców i wysokość ich udziału w pozostawionym majątku. W sytuacji, gdy zmarły pozostawił testament, notariusz sporządza również protokół jego otwarcia.

Akt poświadczenia dziedziczenia musi zostać wpisany w Rejestrze Spadkowym za pomocą specjalnego systemu teleinformatycznego utworzonego przez Krajową Radę Notarialną. Obowiązek ten należy do notariusza. Dokonanie takiego wpisu jest płatne – specjalista pobiera opłatę i przekazuje ją do Krajowej Rady Notarialnej.

Dział spadku można przeprowadzić u dowolnego notariusza. Wówczas nie ma znaczenia lokalizacja jego biura – inaczej niż w przypadku postępowania sądowego, który musi być prowadzony w miejscu ostatniego stałego pobytu zmarłego.

Są to podstawowe informacje na temat działu spadku, o których warto wiedzieć. W razie jakichkolwiek wątpliwości, zapraszamy do naszej kancelarii notarialnej w Tczewie, gdzie udzielimy odpowiedzi na wszelkie pytania.

 

Podział majątku u notariusza przed rozwodem

Coraz częściej zdarza się, iż pary decydujące się na rozwód korzystają z pomocy notariusza, by uporządkować kwestie majątkowe łączące współmałżonków jeszcze przed rozprawą rozwodową. Rozwiązanie kwestii majątku ułatwia rozwód, a forma aktu notarialnego sprzyja polubownemu dojściu do porozumienia pomiędzy stronami, nie wymaga ingerencji osób trzecich, wyraźnie skraca termin uzyskania formalnego rozwodu oraz znacząco obniża jego koszty.

Umowa darowizny – wymogi formalne

Listopad to miesiąc, w którym w sposób szczególny odczuwamy konsekwencje naszych życiowych wyborów związanych z opuszczeniem domu rodzinnego. Migrujemy, często za pracą, pozostawiając swoich bliskich niejednokrotnie o setki kilometrów od nas. 

Sprzedaż nieruchomości – dokumenty niezbędne dla notariusza

Sprzedaż nieruchomości wiąże się z wieloma formalnościami, których należy dopełnić. Mamy do czynienia z koniecznością zgromadzenia dokumentacji przewidzianej przez przepisy prawa. W poniższym artykule odpowiemy na pytania dotyczące tego, co jest niezbędne do sprzedaży nieruchomości gruntowej, jakie dokumenty należy przedstawić notariuszowi przy sprzedaży mieszkania spółdzielczo-własnościowego, a jakie przy sprzedaży mieszkania własnościowego.

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna strona w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowę dożywocia regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 908-916. Musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na ten temat?

Umowa renty

Umowa renty opiera się na zobowiązaniu jednej ze stron, względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Umowa deweloperska

Umowa deweloperska to umowa zawartą między nabywcą a deweloperem, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do wybudowania budynku oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę albo zabudowania nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego domem jednorodzinnym i przeniesienia na nabywcę własności tej nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienia ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, a nabywca zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na poczet nabycia tego prawa.

Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie może odbyć się polubownie bądź na drodze sądowej. Jeśli strony nie postanowią inaczej, to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje wspólnota majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zabezpieczenia osobiste wierzytelności

Zabezpieczenia osobiste, to jeden z dwóch sposobów zabezpieczeń wierzytelności. Mowa o nich, gdy wierzyciel może dochodzić długu od dłużnika głównego lub z majątku osoby, która takie zabezpieczenia ustanowiła na rzecz wierzyciela. O jakich konkretnie zabezpieczeniach mowa?

Zasiłek rodzinny

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Komu przysługuje i jaka jest jego wysokość? A także kto zgodnie z przepisami nie może go otrzymać, dowiecie się w dalszej części artykułu.

PEŁNOMOCNICTWO NOTARIALNE – PRAKTYCZNE INFORMACJE

Poprzedni artykuł traktował pełnomocnictwa notarialne: czy to w formie potwierdzenia własnoręczności podpisu na dokumencie, czy też w formie aktu notarialnego jako użyteczne na gruncie zawodowym. W niniejszym wpisie skupimy się na upoważnieniach notarialnych dotyczących sytuacji konkretnych, z którymi możemy spotkać się na co dzień w życiu prywatnym. Temat jest tym istotniejszy, że wakacje mamy w pełni i niektóre z poniższych informacji mogą okazać się Państwu przydatne w planowaniu urlopowego wypoczynku.

Służebności i ich rodzaje

Służebności są uregulowanym przez kodeks cywilny, ograniczonym prawem rzeczowym obciążającym nieruchomość. Celem służebności jest zwiększenie użyteczności innej nieruchomości lub zaspokojenie potrzeb innej osoby fizycznej.

Podział nieruchomości

Podział nieruchomości  jest możliwy w określonych warunkach. Zasady podziału reguluje ustawa o gospodarce nieruchomościami, a także Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie podziału i trybu dokonywania podziałów nieruchomości. Kiedy zatem można go dokonać i jak wygląda całe postępowanie?

Oszustwo w świetle kodeksu karnego

Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.