Intercyza jest umową stanowiącą o rozdzielności majątkowej małżonków. W związku z tym każdy z małżonków posiada swój majątek osobisty. Kiedy należy ją spisać i na czym dokładnie polega intercyza?

Intercyza – akt notarialny

Intercyzę zawiera się w formie aktu notarialnego przed zawarciem małżeństwa lub w jego trakcie. Nie jest ona jednak trwale wiążąca, co oznacza, że może ulec zmianie, bądź całkowitemu rozwiązaniu. Każdy z małżonków musi podpisać intercyzę, aby akt notarialny został uznany za ważny. Pełna rozdzielność oznacza, że wszystko, co było własnością małżonka przed i po ślubie stanowi jego majątek osobisty. Tym majątkiem może zarządzać samodzielnie, bez ingerencji drugiego z małżonków.

Intercyza powoduje, że małżeństwo nie posiada majątku wspólnego. Są to dwa odrębne majątki. Mogą jednak nabywać rzeczy i prawa, skutkiem czego jest powstanie współwłasności ułamkowej.

Jeśli rozdzielność majątkowa powstała po pewnym upływie czasu od zawarcia związku małżeńskiego, dotychczasowa wspólność przestaje istnieć. Zamienia się wówczas we współwłasność ułamkową z podziałem 50% na 50%.

Samodzielne decydowanie o swoim majątku

Każdy z małżonków sam nim zarządza, bez konieczności uzyskania zgody współmałżonka na dokonanie czynności prawnej. Nie ma także potrzeby informowanie go o stanie swojego majątku. Samodzielne podejmowanie decyzji może mieć również pozytywny wydźwięk, choćby w przypadku niekorzystnej sytuacji w kwestiach zawodach (niepowodzenia w biznesie).

Rozdzielność majątkowa nie musi powstać wyłącznie w wyniku podjęcia zgodnej decyzji małżonków w tej kwestii. Istnieją również inne sposoby, takie jak: orzeczenie sądu, ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków, ogłoszenie upadłości jednego z małżonków lub ustania małżeństwa, o czym stanowi kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Zalety i wady intercyzy

Rozdzielność majątkowa jest dobrym rozwiązaniem w sytuacji, kiedy jeden z małżonków lub oboje prowadzą własną firmę. W przypadku wystąpienia problemów finansowych zadłużenie nie jest pokryte ze wspólnego majątku.

Jeśli jeden z małżonków wykonuje zawód obarczony odpowiedzialnością finansową za popełnienie błędu, dobrze, aby dwie strony nie ponosiły tego konsekwencji. Intercyza jest rzecz jasna również korzystnym rozwiązaniem dla małżonka, który wnosi większy majątek do wspólnego domu.

Wadą rozdzielności majątkowej jest brak możliwości wspólnego zadłużania się, a więc zaciągania kredytów, które mogłyby mieć wpływ na polepszenie jakości wspólnego życia.

Decydując się na intercyzę, spada również nasza zdolność kredytowa, która w normalnych warunkach byłaby znacznie wyższa.

Do kolejnej z wad można zaliczyć utratę możliwości wspólnego rozliczania się małżonków z podatku dochodowego.

Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. Choć wymaga to podpisania stosownego dokumentu, nie jest procesem skomplikowanym. Najczęściej konieczna jest zgoda obu współmałżonków, ale w sytuacji, gdy doszło do konfliktu, możliwe jest jego rozwiązanie w sądzie. Dopiero taki proces bywa dość skomplikowany i czasochłonny.

Czy intercyzę można podpisać w trakcie trwania małżeństwa?

Na podpisanie intercyzy większość osób decyduje się przy okazji ślubu. Taką umowę można jednak zawrzeć również później, już w trakcie trwania małżeństwa. Wówczas rozdzielność majątkowa zaczyna obowiązywać dopiero od momentu podpisania umowy. Trzeba pamiętać, że intercyzy nie da się zawrzeć z mocą wsteczną. Rozdzielność majątkowa w trakcie małżeństwa nie obejmie więc majątku zgromadzonego od momentu ślubu do czasu podpisania umowy.

Jakie dokumenty są potrzebne do podpisania intercyzy?

Aby zawrzeć rozdzielność majątkową, nie trzeba w żaden sposób deklarować swoich zarobków czy posiadanych dóbr. Do notariusza należy zabrać ze sobą tylko odpis skrócony aktu małżeństwa oraz dowody tożsamości – jeżeli ustalasz rozdzielność majątkową w trakcie małżeństwa. Jeśli intercyza jest podpisywana jeszcze przed ślubem, wystarczy jedynie dowód osobisty lub paszport obu stron. Cały proces również nie jest skomplikowany i nie powinien trwać więcej niż kilkadziesiąt minut.

Kiedy najlepiej zawrzeć intercyzę?

Rozdzielność majątkową najlepiej zawrzeć jeszcze przed ślubem. Wystarczy udać się wspólnie do notariusza i podpisać odpowiedni dokument. Taki krok odejmuje stresu w ostatnich dniach przed zawarciem małżeństwa, a jednocześnie pozwala na bezproblemowe dysponowanie majątkiem od razu po ślubie. Na wizytę u notariusza w Tczewie trzeba umówić się wcześniej, jednak samą intercyzę można podpisać w dowolnym momencie, nawet na kilka miesięcy przed planowaną ceremonią.

Intercyza a spadek

Po śmierci jednego ze współmałżonków spadek i tak trafia do drugiego z nich, nawet pomimo podpisanej intercyzy. Zgodnie z prawem pierwszą osobą uprawnioną do dziedziczenia jest bowiem mąż lub żona. Jeśli jednak współmałżonek nie może dziedziczyć majątku (np. gdy sam już nie żyje lub popełnił przestępstwo), środki trafiają do najbliższej rodziny osoby, do której należały dobra i środki finansowe.

Rozdzielność majątkowa – koszt

Koszt zawarcia rozdzielności majątkowej składa się z kilku części. Pierwszą z nich jest taksa notarialna, której wysokość zawsze wynika z obowiązujących przepisów i aktualnego wynagrodzenia minimalnego. Drugą jest natomiast podatek VAT w wysokości 23%. Do ostatecznego kosztu należy doliczyć również opłaty kancelaryjne, np. związane z przygotowaniem kopii dokumentów.

Koszt podpisania intercyzy będzie zatem różnić się co roku, w zależności od aktualnej wartości wynagrodzenia minimalnego. Na ogół wynosi on jednak około 500 zł. Wydatek ten może wydawać się spory, jednak warto pamiętać, że jest on jednorazowy. Intercyza obowiązuje bowiem przez całe małżeństwo, aż do momentu jej rozwiązania na mocy nowej umowy.