Dział spadku
Dział spadku jest pojęciem prawnym oznaczającym określenie wartości wchodzącego w skład spadku, a także jego podziale pomiędzy poszczególnymi spadkobiercami. O spadku słyszeli wszyscy, czym jest jednak dział spadku i w jaki sposób następuje? Krótko mówiąc: jak podzielić spadek między spadkobierców? Czy musi być pełny, czy częściowy, przeprowadzony w sądzie, a może u notariusza?
Czym jest dział spadku?
Zgodnie z prawem dział spadku jest wartością majątku, który wchodzi w skład spadku, podzielony pomiędzy spadkobiercami. Oznacza to, że spadkobiercy mają wspólność majątku spadkowego do momentu jego podziału, o czym stanowi Kodeks Cywilny. Zgodnie z nim do działu spadku stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.
Dział spadku – w jaki sposób może do niego dojść?
Jest kilka sposobów działu spadku. Po pierwsze może do niego dojść na mocy umowy pomiędzy wszystkimi spadkobiercami lub na orzeczenia sądu, na żądanie któregoś ze spadkobierców. Może być ona również dokonana przez notariusza w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z nieruchomością, Przepisy Kodeksu Cywilnego stanowią również, że jeśli do spadku należy przedsiębiorstwo, umowa o dział powinna być zawarta w formie pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami. Jeśli jednak w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość albo przedsiębiorstwo jest objęte zarządem sukcesyjnym, umowa o dział spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
O umownym dziale spadku mowa, gdy każdy ze spadkobierców chce podzielić spadek i jest zgodny, co do tego, w jaki sposób powinno być to zrobione. Sądowy dział spadku jest możliwy w dwóch przypadkach, a więc, kiedy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia lub gdy mogą, ale z powodu niższych kosztów, chcą przeprowadzić sprawę w sądzie.
Zgodnie z przepisami sądowy dział spadku najczęściej dotyczy całości spadku, jednakże przy umownym podziale jest również możliwy jego częściowy dział.
Ile kosztuje dział spadku u notariusza?
Dział spadku u notariusza kosztuje zwykle od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Na dokładną kwotę składają się takie elementy jak:
- taksa notarialna liczona od wartości przedmiotu umowy,
- opłata za złożenie wniosku – ok. 200 zł,
- koszt sporządzenia wypisów – kilka złotych za jedną stronę.
Dokładny koszt działu spadku jest wyliczany indywidualnie. Wpływa na niego przede wszystkim wartość mienia, które pozostawił po sobie zmarły.
Kto ponosi koszty działu spadku u notariusza? Zależy to od ustaleń między stronami. Mogą one podzielić należną kwotę w dowolny sposób. Trzeba jednak pamiętać, że podatek od czynności cywilnoprawnych przy odpłatnym dziale spadku zawsze dotyczy podmiotu, który nabywa rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku.
Co jest potrzebne do działu spadku u notariusza?
Aby można było przeprowadzić dział spadku u notariusza, konieczne jest przedstawienie prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Alternatywnym dokumentem jest sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia. Należy również przedłożyć zaświadczenie z Urzędu Skarbowego w przedmiocie rozliczenia się z tytułu podatku od spadku. W celu zawarcia umowy o podział spadku nieruchomości lub innego rodzaju dóbr notariusz wskaże zakres niezbędnych dokumentów, po przedłożeniu których nastąpi zawarcie umowy.
Notariusz zawiadamia sąd wieczystoksięgowy o zmianie właściciela nieruchomości. Na tej podstawie dochodzi do nowego wpisu – może on pojawić się z dużym opóźnieniem.
Ile trwa dział spadku u notariusza?
Podział majątku u notariusza po śmierci trwa bardzo krótko. Załatwia się go podczas jednej wizyty u specjalisty. Trzeba jednak pamiętać, że przed takim spotkaniem konieczne jest zgromadzenie wszystkich potrzebnych dokumentów. Zwykle trwa to kilkanaście dni.
Dział spadku w sądzie może natomiast trwać nawet kilka lat. Wszystko zależy od odstępów pomiędzy kolejnymi rozprawami oraz stopnia skomplikowania sporu wśród spadkobierców.
Jak wygląda sprawa spadkowa u notariusza?
Dział spadku mieszkania własnościowego lub innej części majątku zmarłego przebiega zgodnie z określoną kolejnością. Na początku notariusz
dokonuje czynności związanych z wydaniem aktu poświadczenia dziedziczenia. Wyżej wymieniony dokument poprzedzony jest sporządzeniem protokołu dziedziczenia, w którym składa się wszystkie niezbędne oświadczenia. Na podstawie tego dokumentu powstaje akt, w którym wskazuje się listę spadkobierców i wysokość ich udziału w pozostawionym majątku. W sytuacji, gdy zmarły pozostawił testament, notariusz sporządza również protokół jego otwarcia.
Akt poświadczenia dziedziczenia musi zostać wpisany w Rejestrze Spadkowym za pomocą specjalnego systemu teleinformatycznego utworzonego przez Krajową Radę Notarialną. Obowiązek ten należy do notariusza. Dokonanie takiego wpisu jest płatne – specjalista pobiera opłatę i przekazuje ją do Krajowej Rady Notarialnej.
Dział spadku można przeprowadzić u dowolnego notariusza. Wówczas nie ma znaczenia lokalizacja jego biura – inaczej niż w przypadku postępowania sądowego, który musi być prowadzony w miejscu ostatniego stałego pobytu zmarłego.
Są to podstawowe informacje na temat działu spadku, o których warto wiedzieć. W razie jakichkolwiek wątpliwości, zapraszamy do naszej kancelarii notarialnej w Tczewie, gdzie udzielimy odpowiedzi na wszelkie pytania.
Ustanowienie hipoteki przez notariusza
Ustanowienie hipoteki stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu. Jeśli kredytobiorca nie wywiąże się z obowiązku spłaty, kredytodawca ma prawo doprowadzić do licytacji nieruchomości objętej hipoteką. Oświadczenie o ustanowieniu hipoteki umownej może być sporządzone u notariusza w formie aktu notarialnego. Na czym i ile kosztuje wpis do księgi wieczystej u notariusza?
Darowizna nieruchomości
Darowizna nieruchomości polega na obdarowaniu kogoś majątkiem, co bezpośrednio wiąże się z przeniesieniem prawa własności nieruchomości i wymaga zawarcia stosownego aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza. W sytuacji, gdy dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta – konieczne jest złożenie wniosku o dokonanie wpisu. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na temat darowizny nieruchomości?
Otwarcie i ogłoszenie testamentu u notariusza
Otwarcie testamentu może nastąpić w dowolnym momencie po śmierci spadkodawcy. Cały proces może odbyć się zarówno u notariusza, jak i w sądzie. Opisujemy, jak wygląda procedura otwarcia i ogłoszenia testamentu w kancelarii notarialnej.
Testament u notariusza
Testament można sporządzić samodzielnie albo w formie aktu notarialnego. Nie można powiedzieć, że któryś z testamentów jest „lepszy” albo „bardziej zgodny z prawem”, bo oba rodzą skutki prawne. Czym więc różnią się między sobą?
Notarialne poświadczenie zgodności z oryginałem
Formalności towarzyszą nam przez całe życie, od metryki urodzin aż po akt zgonu – nasze życie jest udokumentowane. Nic zatem dziwnego, że z warunkiem przedłożenia wymaganych prawem dokumentów spotkamy się niemal na każdym kroku. Dlatego też jedną z najczęstszych, obok sporządzania aktów notarialnych, czynnością dokonywaną przez notariusza jest stwierdzenie zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym pierwowzorem dokumentu.
Depozyt notarialny – czym jest I czy warto z niego skorzystać?
Depozyt notarialny stanowi formę zabezpieczenia i jest najczęściej używany w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości. Może być to jednak również usługa świadczona w ramach czynności notarialnych, która polega na przyjęciu na przechowanie, a następnie wydanie wskazanej osobie pieniędzy lub innych rzeczy, o których przeczytają Państwo w dalszej części artykułu.
Księga wieczysta – co zawiera i jak ją czytać?
Księga wieczysta dzieli się na cztery działy. Warto wiedzieć jakie informacje znajdują się w poszczególnych działach księgi wieczystej. Tylko wtedy możliwe jest szybkie odszukanie interesujących danych. Najczęściej korzysta się z działu trzeciego. Są tam wpisane informacje dotyczące między innymi służebności, roszczeń z umów przedwstępnych czy te o wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Umowa alimentacyjna w formie aktu notarialnego
Dozwolone w prawie polskim zawarcie umowy o alimenty w formie aktu notarialnego, bywa w wielu przypadkach znacznie bardziej korzystne niż kierowanie sprawy do sądu. Decydując się na tę formę polubownego rozwiązania kwestii finansowych – obie strony umowy mogą samodzielnie i w miarę szybko ustalić: wysokość alimentów, termin oraz formę ich płatności.
Intercyza – umowa małżeńska majątkowa
Intercyza jest umową stanowiącą o rozdzielności majątkowej małżonków. W związku z tym każdy z małżonków posiada swój majątek osobisty. Kiedy należy ją spisać i na czym dokładnie polega intercyza?
Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu – wszystko, co warto wiedzieć
Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu jest również potocznie nazywana umową sprzedaży i dotyczy przede wszystkim mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Co dokładnie powinna zawierać umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu? W jakim celu się ją podpisuje?
Umowa zamiany – czym jest i kiedy można ją zastosować?
Polskie prawo uwzględnia różne typy umów. Nie zawsze zakładają one jednak przekazanie przedmiotu lub nieruchomości w zamian za pieniądze. Niekiedy stosuje się bowiem umowę zamiany, która zakłada wymienienie się dobrami zgodnie z ustalonymi wcześniej zasadami. Co powinien zawierać taki dokument?
Zasiedzenie nieruchomości – kiedy o nim mowa?
Zasiedzenie nieruchomości jest terminem, o którym mowa w Kodeksie Cywilnym, odnoszącym się do nabycia własności przez posiadacza nieruchomości, niebędącego jej właścicielem. O zasiedzeniu samoistnym mowa, jeśli posiada ją nieprzerwanie przez 20 lat. Z kolei, jeśli mowa o posiadaniu w złej wierze, okres zasiedzenia wynosi wówczas 30 lat.
Umowa przedwstępna
Umowa przedwstępna jest umową, za pomocą której strona lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości tzw. umowy przyrzeczonej. Jaką funkcję pełni umowa przedwstępna i w jakiej formie może zostać zawarta? Co każdy z nas powinien wiedzieć na temat umowy przedwstępnej?
Jakie umowy możemy spisać u notariusza?
Często potrzebujemy profesjonalnej pomocy notarialnej, jednak nie wiemy jakie umowy możemy spisać u notariusza… Prawda jest taka, że każda umowa może zostać spisana notarialnie, jednak nie każda tego wymaga. Przepisy prawa wyraźnie wskazują na katalog umów, które wymagają bezwzględnego zawarcia ich w kancelarii notarialnej. O jakich umowach mowa i na czym konkretnie to polega?
Umowa darowizny a umowa dożywocia
Umowa darowizny i umowa dożywocia pozwalają na przeniesienie własności nieruchomości. Nie są one jednak tożsame. Różnią się przede wszystkim w kwestiach związanych z odpłatnością, a także obowiązkiem podatkowym. Darowizny dokonuje się tytułem darmym, z kolei dożywocie stanowi przekazanie nieruchomości w zamian za opiekę. Więcej w dalszej części artykułu.