Umowa warunkowa sprzedaży

utworzone przez | 4 grudnia 2024 | Czynności notarialne

Umowa warunkowa sprzedaży nieruchomości to porozumienie, w którym właściciel nieruchomości zobowiązuje się do przeniesienia jej własności na kupującego, lecz czyni to pod jakimś warunkiem. Gdy ten warunek zostanie spełniony, strony zawrą drugą umowę, która już w sposób bezwarunkowy przenosi własność na kupującego.

W artykule wyjaśniamy:

  • czym jest warunkowa umowa sprzedaży nieruchomości lub działki,
  • czym warunkowa umowa sprzedaży nieruchomości różni się od umowy przedwstępnej,
  • czy umowa warunkowa wymaga aktu notarialnego,
  • czy można odstąpić od warunkowej umowy sprzedaży.

Czym jest umowa warunkowa?

Jak sama nazwa wskazuje, umowa warunkowa to umowa, w której strony zobowiązują się do wykonania określonej czynności pod pewnym warunkiem.

Kodeks cywilny przewiduje dwa rodzaje warunków:

  • zawieszające – skutek prawny następuje po spełnieniu warunków,
  • rozwiązujące – skutek prawny ustaje po spełnieniu warunków.

Określony w umowie warunek musi być możliwy do spełnienia. Jeśli nie jest wykonalny lub też jest sprzeczny z prawem lub niezgodny z zasadami życia społecznego, całą czynność prawną należy uznać za nieważną.

Umowa warunkowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, jeśli jej przedmiotem jest nieruchomość. 

Umowa warunkowa a umowa przedwstępna

Umowy warunkowej nie należy mylić z umową przedwstępną. O ile umowa warunkowa sprzedaży zobowiązuje do przeniesienia na kupującego własności nieruchomości po spełnieniu wskazanego warunku, to umowa przedwstępna sprzedaży zobowiązuje do zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności.

W umowie warunkowej znajdzie się postanowienie, w którym sprzedający zobowiązuje się przenieść na kupującego własność nieruchomości. Z kolei w umowie przedwstępnej sprzedający oświadcza, że zobowiązuje się do zawarcia w późniejszym czasie umowy, w której przeniesie na kupującego własność nieruchomości.

Umowa warunkowa sprzedaży nieruchomości

W jakich sytuacjach dochodzi do zawarcia umowy warunkowej sprzedaży nieruchomości?

W praktyce najczęściej umowę warunkową sprzedaży nieruchomości zawiera się w przypadku sprzedaży nieruchomości objętej prawem pierwokupu jakiejś instytucji (takie prawo może przysługiwać z mocy ustawy Skarbowi Państwa, współwłaścicielom, dzierżawcom oraz jednostkom samorządu terytorialnego).

Sprzedający obowiązany jest zawiadomić tego, komu to prawo przysługuje, o treści zawartej umowy warunkowej. Jeśli uprawniony zechce skorzystać z prawa pierwokupu, musi zgłosić się do notariusza i złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego. Gdy nie wyrazi zainteresowania, dochodzi do przeniesienia własności między stronami, które wcześniej zawarły umowę warunkową. Notariusz Tczew sporządza warunkowe umowy sprzedaży.

Tak więc warunkiem zawarcia umowy przenoszącej własność jest fakt nieskorzystania przez uprawnionego z prawa do pierwokupu w określonym w przepisach czasie.

Niekiedy cudzoziemcy nie mogą nabyć nieruchomości w Polsce (lub określonych nieruchomości, na przykład położonych w strefie nadgranicznej) bez uprzedniego uzyskania zezwolenia wydanego przez ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Sprzedający nieruchomość może zawrzeć z cudzoziemcem umowę warunkową, w której warunkiem uzasadniającym zawarcie właściwej umowy przenoszącej własność będzie otrzymanie przez cudzoziemca zgody.

Umowa sprzedaży warunkowej – konsekwencje

Umowa warunkowa nie jest umową przenoszącą własność pod warunkiem (takie umowy są zabronione), lecz jedynie zobowiązującą do przeniesienia jej w przyszłości. Po spełnieniu się zastrzeżonego warunku strony zawierają drugą umowę, która już skutkuje przeniesieniem własności. Ta umowa jest bezwarunkowa.

Warto przypomnieć art. 157 § 2 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że w przypadku, gdy umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.

Czy można odstąpić od warunkowej umowy sprzedaży?

Sprzedający i kupujący mogą wycofać się z umowy sprzedaży nieruchomości do momentu skorzystania przez uprawnionego z prawa do jej pierwokupu. Potwierdził to Sąd Najwyższy w postanowieniu z 14 stycznia 2009 r. (IV CSK 344/08).

Umowa warunkowa sprzedaży działki lub nieruchomości – podsumowanie

  • Umowa warunkowa może być zawarta pomiędzy przedsiębiorcami, osobami fizycznymi lub podmiotami gospodarczymi w ramach ich działalności.
  • Umowa warunkowa sprzedaży nieruchomości ma charakter zobowiązujący. Obliguje ona właściciela nieruchomości do przeniesienia własności na kupującego, gdy zostanie spełniony ustalony warunek.
  • Umowa warunkowa musi być zgodna z obowiązującym prawem i nie może naruszać interesów stron.
  • Umowa warunkowa nie przenosi własności. Jeśli zostanie spełniony warunek, a więc nie będzie przeszkód do zawarcia umowy finalnej (rozporządzającej), to sprzedający i kupujący pojawiają się w kancelarii notarialnej i zawierają ostateczną umowę, która ma charakter bezwarunkowy.
  • Umowa warunkowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, jeśli jej przedmiotem jest nieruchomość.

Zasiedzenie nieruchomości – kiedy o nim mowa?

Zasiedzenie nieruchomości jest terminem, o którym mowa w Kodeksie Cywilnym, odnoszącym się do nabycia własności przez posiadacza nieruchomości, niebędącego jej właścicielem. O zasiedzeniu samoistnym mowa, jeśli posiada ją nieprzerwanie przez 20 lat. Z kolei, jeśli mowa o posiadaniu w złej wierze, okres zasiedzenia wynosi wówczas 30 lat.

Umowa przedwstępna

Umowa przedwstępna jest umową, za pomocą której strona lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości tzw. umowy przyrzeczonej. Jaką funkcję pełni umowa przedwstępna i w jakiej formie może zostać zawarta? Co każdy z nas powinien wiedzieć na temat umowy przedwstępnej?

Jakie umowy możemy spisać u notariusza?

Często potrzebujemy profesjonalnej pomocy notarialnej, jednak nie wiemy jakie umowy możemy spisać u notariusza… Prawda jest taka, że każda umowa może zostać spisana notarialnie, jednak nie każda tego wymaga. Przepisy prawa wyraźnie wskazują na katalog umów, które wymagają bezwzględnego zawarcia ich w kancelarii notarialnej. O jakich umowach mowa i na czym konkretnie to polega?

Umowa darowizny a umowa dożywocia

Umowa darowizny i umowa dożywocia pozwalają na przeniesienie własności nieruchomości. Nie są one jednak tożsame. Różnią się przede wszystkim w kwestiach związanych z odpłatnością, a także obowiązkiem podatkowym. Darowizny dokonuje się tytułem darmym, z kolei dożywocie stanowi przekazanie nieruchomości w zamian za opiekę. Więcej w dalszej części artykułu.

Umowa darowizny – wymogi formalne

Listopad to miesiąc, w którym w sposób szczególny odczuwamy konsekwencje naszych życiowych wyborów związanych z opuszczeniem domu rodzinnego. Migrujemy, często za pracą, pozostawiając swoich bliskich niejednokrotnie o setki kilometrów od nas. 

Sprzedaż nieruchomości – dokumenty niezbędne dla notariusza

Sprzedaż nieruchomości wiąże się z wieloma formalnościami, których należy dopełnić. Mamy do czynienia z koniecznością zgromadzenia dokumentacji przewidzianej przez przepisy prawa. W poniższym artykule odpowiemy na pytania dotyczące tego, co jest niezbędne do sprzedaży nieruchomości gruntowej, jakie dokumenty należy przedstawić notariuszowi przy sprzedaży mieszkania spółdzielczo-własnościowego, a jakie przy sprzedaży mieszkania własnościowego.

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna strona w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowę dożywocia regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 908-916. Musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na ten temat?

Umowa renty

Umowa renty opiera się na zobowiązaniu jednej ze stron, względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Księga wieczysta – czym jest i jak ją sprawdzić?

Księga wieczysta jest dokumentem stwierdzającym, kto jest prawnym właścicielem nieruchomości. Prócz prawa własności uwidocznione są w niej wszelkie obciążenia prawne,służebności, ograniczenia w rozporządzaniu, czy ciążące na niej hipoteki. Zapewnia bezpieczeństwo prawne zarówno właścicielowi, jak i potencjalnemu nabywcy nieruchomości.

Umowa deweloperska

Umowa deweloperska to umowa zawartą między nabywcą a deweloperem, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do wybudowania budynku oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę albo zabudowania nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego domem jednorodzinnym i przeniesienia na nabywcę własności tej nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienia ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, a nabywca zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na poczet nabycia tego prawa.

Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie może odbyć się polubownie bądź na drodze sądowej. Jeśli strony nie postanowią inaczej, to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje wspólnota majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.