Protokół notarialny

utworzone przez | 14 lutego 2025 | Czynności notarialne

Protokół notarialny to formalny zapis potwierdzający dokonanie różnych działań prawnych. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie wiarygodności i bezpieczeństwa prawnego transakcji, ale może także stanowić podstawę do egzekwowania praw i roszczeń wynikających z umów. Za pomocą protokołu notarialnego można także usunąć drobne błędy, które znalazły się w innym akcie notarialnym.

Art. 104 par. 1 ustawy Prawo o notariacie przewiduje, że notariusz spisuje protokoły walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek i innych osób prawnych w przypadkach prawem przewidzianych. Celem protokołu jest stwierdzenie przebiegu czynności i zdarzeń prawnych bądź faktycznych, a szczególnie odwołujących się do stawiennictwa stron lub składanych przez nie oświadczeń, lub niestawiennictwa jednej ze stron (gdy zawnioskuje o to strona obecna).

Protokół notarialny – najważniejsze zasady

Protokół notarialny zawsze ma formę aktu notarialnego.

Obowiązek spisania protokołu może wynikać z:

  • ustawy,
  • statutu,
  • umowy,
  • regulaminu,
  • innego aktu o charakterze wewnętrznym danej osoby prawnej.

Należy pamiętać, że każda czynność notarialna ma charakter dokumentu urzędowego. Protokół notarialny stanowi dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 Kodeksu postępowania cywilnego i jest dowodem tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Stanowi samodzielny środek dowodowy w postępowaniu sądowym.

Protokół niestawiennictwa u notariusza

Jeden z najczęstszych powodów spisania protokołu jest wymieniony wprost w ustawie Prawo o notariacie protokół ze stawiennictwa lub niestawiennictwa stron. Jego celem jest udokumentowanie stawienia się lub niestawienia się do dokonania czynności notarialnej osób, które zostały do tego zobowiązane. Z inicjatywą spisania takiego protokołu zawsze występuje jedna ze stron – notariusz nie robi tego z urzędu.

W praktyce najczęściej stykamy się z protokołem niestawiennictwa w przypadku umowy deweloperskiej lub umowy przedwstępnej, gdy upłynął termin zawarcia umowy przyrzeczonej, a jedna ze stron uchyla się od dokonania czynności, do której wcześniej się zobowiązała.

Protokół może zostać sporządzony także w obecności obu stron, gdy występuje między nimi jakaś rozbieżność, na przykład gdy nie potrafią dojść do porozumienia co do treści planowanej czynności. W protokole stwierdza się wówczas:

  • fakt stawienia się obu stron,
  • wolę sfinalizowania czynności oraz
  • fakt niemożności jej dokonania.

Opcjonalnie każda ze stron może podać przyczyny, która uniemożliwiła jej dokonanie czynności.

Wreszcie protokół stawiennictwa może przybrać charakter protokołu uzgodnień. Strony określają w nim istotne dla nich postanowienia, które powinny zostać zawarte w planowanej w przyszłości umowie. Protokół tego rodzaju najczęściej poprzedza zawarcie umowy przedwstępnej.

Protokół przebiegu czynność lub zdarzenia

Protokół notarialny może zostać również spisany w celu stwierdzenia przebiegu czynności i zdarzeń wywołujących skutki prawne. Lista czynności i zdarzeń jest właściwie nieograniczona, bo praktycznie każde zdarzenie i czynność wywołują jakieś skutki prawne. Protokołuje się na przykład przebieg przetargów, licytacji, losowań.

Notariusz nie powinien spisywać protokołu, który wymaga specjalistycznej wiedzy – chyba że w procesie brała udział osoba posiadająca udokumentowane rozeznanie w temacie, np. biegły.

Protokół strony internetowej

Protokół ze strony internetowej potwierdza istnienie określonej treści na stronie internetowej, dzięki czemu strony te mogą być dowodami w sądzie. Wprawdzie każdy może samodzielnie „zabezpieczyć” informacje znajdujące się na stronie – przede wszystkim przez zrobienie zrzutu ekranu, ale może to zostać zakwestionowane przez drugą stronę sporu, na przykład właściciela sklepu internetowego. O jakie sytuacje może tu chodzić? Wyobraźmy sobie sytuację, w której klient twierdzi, że w ofercie na stronie www opisano właściwości produktu lub towaru, których w rzeczywistości one nie posiadają. Klient będzie starał się wykazać, że został wprowadzony w błąd. Inna sytuacja: twórca grafik znalazł na stronie swój projekt, który został komercyjnie wykorzystany bez jego zgody. Obawiając się, że po zwróceniu uwagi w mailu czy nawet przedsądowym wezwaniu do zaniechania naruszeń właściciel strony usunie grafikę, może wystąpić o sporządzenie protokołu ze strony internetowej.

Aby sporządzić protokół, notariusz Tczew otwiera stronę na swoim komputerze, wykonuje zrzut ekranu i drukuje obraz. Sporządzony protokół będzie potwierdzał, że zamieszone obrazy strony przedstawiają faktyczną treść z dnia i godziny, w którym został wykonany.

Protokół prostujący do aktu notarialnego

Choć notariusze z ogromną dokładnością podchodzą do sporządzania aktów (kilkakrotnie sprawdzają wszystkie uwzględniane informacje, odczytują treść aktu stronom), to nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka błędów. Jednym z kategorii błędów są oczywiste omyłki, np. błąd literowy w pisowni imienia lub nazwiska, nieprawidłowe wskazanie numeru rachunku bankowego, błąd stylistyczny. Można je łatwo sprostować – służy temu sporządzenie przez notariusza protokołu prostującego.

Ma on formę aktu notarialnego. W jego treści wskazuje się błędną formułkę oraz prawidłową treść, która zastępuje tę nieprawidłową. Na prostowanym akcie notarialnym notariusz sporządza odpowiednią adnotację z numerem protokołu prostującego.

Zasiedzenie nieruchomości – kiedy o nim mowa?

Zasiedzenie nieruchomości jest terminem, o którym mowa w Kodeksie Cywilnym, odnoszącym się do nabycia własności przez posiadacza nieruchomości, niebędącego jej właścicielem. O zasiedzeniu samoistnym mowa, jeśli posiada ją nieprzerwanie przez 20 lat. Z kolei, jeśli mowa o posiadaniu w złej wierze, okres zasiedzenia wynosi wówczas 30 lat.

Umowa przedwstępna

Umowa przedwstępna jest umową, za pomocą której strona lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości tzw. umowy przyrzeczonej. Jaką funkcję pełni umowa przedwstępna i w jakiej formie może zostać zawarta? Co każdy z nas powinien wiedzieć na temat umowy przedwstępnej?

Jakie umowy możemy spisać u notariusza?

Często potrzebujemy profesjonalnej pomocy notarialnej, jednak nie wiemy jakie umowy możemy spisać u notariusza… Prawda jest taka, że każda umowa może zostać spisana notarialnie, jednak nie każda tego wymaga. Przepisy prawa wyraźnie wskazują na katalog umów, które wymagają bezwzględnego zawarcia ich w kancelarii notarialnej. O jakich umowach mowa i na czym konkretnie to polega?

Umowa darowizny a umowa dożywocia

Umowa darowizny i umowa dożywocia pozwalają na przeniesienie własności nieruchomości. Nie są one jednak tożsame. Różnią się przede wszystkim w kwestiach związanych z odpłatnością, a także obowiązkiem podatkowym. Darowizny dokonuje się tytułem darmym, z kolei dożywocie stanowi przekazanie nieruchomości w zamian za opiekę. Więcej w dalszej części artykułu.

Podział majątku u notariusza przed rozwodem

Coraz częściej zdarza się, iż pary decydujące się na rozwód korzystają z pomocy notariusza, by uporządkować kwestie majątkowe łączące współmałżonków jeszcze przed rozprawą rozwodową. Rozwiązanie kwestii majątku ułatwia rozwód, a forma aktu notarialnego sprzyja polubownemu dojściu do porozumienia pomiędzy stronami, nie wymaga ingerencji osób trzecich, wyraźnie skraca termin uzyskania formalnego rozwodu oraz znacząco obniża jego koszty.

Umowa darowizny – wymogi formalne

Listopad to miesiąc, w którym w sposób szczególny odczuwamy konsekwencje naszych życiowych wyborów związanych z opuszczeniem domu rodzinnego. Migrujemy, często za pracą, pozostawiając swoich bliskich niejednokrotnie o setki kilometrów od nas. 

Sprzedaż nieruchomości – dokumenty niezbędne dla notariusza

Sprzedaż nieruchomości wiąże się z wieloma formalnościami, których należy dopełnić. Mamy do czynienia z koniecznością zgromadzenia dokumentacji przewidzianej przez przepisy prawa. W poniższym artykule odpowiemy na pytania dotyczące tego, co jest niezbędne do sprzedaży nieruchomości gruntowej, jakie dokumenty należy przedstawić notariuszowi przy sprzedaży mieszkania spółdzielczo-własnościowego, a jakie przy sprzedaży mieszkania własnościowego.

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna strona w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowę dożywocia regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 908-916. Musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na ten temat?

Umowa renty

Umowa renty opiera się na zobowiązaniu jednej ze stron, względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Księga wieczysta – czym jest i jak ją sprawdzić?

Księga wieczysta jest dokumentem stwierdzającym, kto jest prawnym właścicielem nieruchomości. Prócz prawa własności uwidocznione są w niej wszelkie obciążenia prawne,służebności, ograniczenia w rozporządzaniu, czy ciążące na niej hipoteki. Zapewnia bezpieczeństwo prawne zarówno właścicielowi, jak i potencjalnemu nabywcy nieruchomości.

Umowa deweloperska

Umowa deweloperska to umowa zawartą między nabywcą a deweloperem, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do wybudowania budynku oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę albo zabudowania nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego domem jednorodzinnym i przeniesienia na nabywcę własności tej nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienia ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, a nabywca zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na poczet nabycia tego prawa.

Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie może odbyć się polubownie bądź na drodze sądowej. Jeśli strony nie postanowią inaczej, to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje wspólnota majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zabezpieczenia osobiste wierzytelności

Zabezpieczenia osobiste, to jeden z dwóch sposobów zabezpieczeń wierzytelności. Mowa o nich, gdy wierzyciel może dochodzić długu od dłużnika głównego lub z majątku osoby, która takie zabezpieczenia ustanowiła na rzecz wierzyciela. O jakich konkretnie zabezpieczeniach mowa?

Zasiłek rodzinny

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Komu przysługuje i jaka jest jego wysokość? A także kto zgodnie z przepisami nie może go otrzymać, dowiecie się w dalszej części artykułu.