O zakresie czynności notarialnych
Spectrum czynności notarialnych jest o wiele szersze, niż powszechnie przyjęło się pojmować i nie ogranicza się tylko do sporządzania aktów notarialnych. W poniższym artykule nakreślimy zarys praktyk notarialnych, by w formie ,,pigułki wiedzy’’ przybliżyć Państwu profil działalności kancelarii notarialnej. Przypominamy równocześnie, że to skrótowe kompendium nie zastąpi rozmowy z notariuszem, zachęcamy tym samym do osobistego lub telefonicznego kontaktu z naszą kancelarią celem omówienia interesujących Państwa szczegółów i ewentualnego wyznaczenia terminu spotkania z notariuszem.
Kiedy sporządza się akt notarialny?
Akt notarialny sporządzany jest w dwóch przypadkach: albo wymagają tego przepisy prawa, albo taka jest wola stron. W grupie aktów notarialnych znajdą się: umowy sprzedaży, darowizny i zamiany dotyczące nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Rzeczonej formy potrzebują także umowy o dożywocie, zniesienia współwłasności nieruchomości, działu spadku, podziału majątku wspólnego, umowy majątkowe małżeńskie, a także wszelkie oświadczenia właściciela o ustanowieniu przez niego formalnych zmian w zakresie użytkowania, służebności czy też hipoteki. Nadto formy aktu notarialnego wymagają niektóre czynności prawa handlowego np.: umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umowa spółki akcyjnej i tym podobne.
Notariusz dokonuje także czynności z zakresu prawa spadkowego sporządzając: testamenty, umowy zrzeczenia się dziedziczenia, protokoły przyjęcia oświadczenia o nabyciu lub odrzuceniu spadku, protokoły otwarcia i ogłoszenia testamentu, akty poświadczenia dziedziczenia, umowy zbycia spadku i działu spadku.
Protokoły notarialne
Notariusz sporządza protokoły w przypadkach prawem przewidzianych, na przykład: walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek i innych osób prawnych. Ponadto notariusz spisuje również protokoły w celu stwierdzenia przebiegu pewnych czynności i zdarzeń wywołujących skutki prawne, a w szczególności dotyczące stawiennictwa stron i złożonych przez nie oświadczeń, a także – na żądanie strony obecnej – niestawiennictwa strony drugiej. Protokoły spisuje się w formie aktu notarialnego.
Jakie dokumenty poświadcza notariusz?
Do czynności notarialnych zaliczane są także poświadczenia. Tym sposobem potwierdza się: własnoręczność podpisu, zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z przedstawionym dokumentem, datę okazania dokumentu, pozostawanie danej osoby przy życiu lub jej przebywanie w określonym miejscu oraz pełnomocnictwa.
Na żądanie strony notariusz w Tczewie doręcza na piśmie oświadczenia, mogące mieć skutki prawne, wskazanej osobie. Z dokonanej czynności notariusz sporządza protokół.
Jakie dokumenty przechowuje notariusz?
Notariusz przyjmuje na przechowanie wszelkiego rodzaju dokumenty, nawet w kopertach zamkniętych. Notariusz także, w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością, ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe. Zarówno z przyjęcia dokumentu na przechowanie jak i z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół. Notariusz sporządza protesty weksli i czeków stosując przepisy prawa właściwe dla tych czynności.
Na tym nie kończy się lista czynności notarialnych. Ich zakres uregulowano w przepisach ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie (Dz.U. z 2016 r., poz. 1796 z późn. zm.) i stale jest aktualizowany. Niemniej, czynności notarialne stanowią bezpieczną alternatywę dla postępowania sądowego, dając osobom zainteresowanym możliwość polubownego, sprawnego i skutecznego rozwiązania zaistniałych problemów natury prawnej.
Pełnomocnictwo w świetle kodeksu cywilnego
Pełnomocnictwo umożliwia osobie, która je posiada, zastępować nas przy określonej czynności. Najczęściej dotyczy ono spraw urzędowych, występowania w naszym imieniu przed sądem, czy zawierania umów. W jaki sposób następuje ustanowienie pełnomocnika, kto i w jakich okolicznościach może nim zostać? Co jeszcze warto wiedzieć o pełnomocnictwie dowiecie się w dalszej części artykułu.
Spadkobierca ustawowy i testamentowy
Spadkobierca zgodnie z definicją jest to podmiot, na którego przechodzi ogól praw i obowiązków po osobie zmarłej. W prawie wyróżnić możemy spadkobiercę ustawowego i testamentowego. Na czym polega różnica między nimi i kto może zostać spadkobiercą, a kto takiej możliwości nie ma? Ta wiedza przyda się każdemu!
Zniesienie współwłasności – najważniejsze informacje
Czy zniesienie współwłasności jest możliwe? Tak, choć nie we wszystkich okolicznościach. Może dojść do polubownego zniesienia współwłasności lub na drodze sądowej i to także na określonych zasadach. Z artykułu dowiecie się, jakie są sposoby jej zniesienia i na czym one polegają.
UMOWA NAJMU OKAZJONALNEGO U NOTARIUSZA
Artykuł ten kierujemy do osób, które z różnych względów ,,chciałyby, ale boją się’’ wynająć mieszkanie. Obawiają się zaostrzonych rygorów prawa lokalowego, obowiązującego w polskim prawie zakazu ,,eksmisji na bruk’’ oraz komplikacji wynikających z podpisania umowy z ewentualnymi nieuczciwymi bądź uciążliwymi lokatorami. Istnieje proste wyjście z takiej sytuacji i furtka w postaci umowy najmu okazjonalnego w formie aktu notarialnego.
PRZEBACZENIE UCHYLA WYDZIEDZICZENIE
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 roku: ,,Przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku może nastąpić także po wydziedziczeniu go w testamencie i do swej skuteczności nie wymaga zachowania formy testamentowej’’.
Sprawa dotyczyła wydziedziczenia na mocy testamentu jedynej córki spadkodawczyni. Jako powód wydziedziczenia matka wskazała niewdzięczność i do dziedziczenia powołała swoją siostrę. Przed śmiercią doszło do pojednania między matką a córką, jednak nie znalazło to formalnego odzwierciedlenia w postaci zmiany testamentu. Matka zmarła, a córka wystąpiła do ciotki o zachowek. Sprawa oparła się o sąd pierwszej instancji, który powództwo oddalił uzasadniając to brakiem dokumentu prawnie potwierdzającego zmianę relacji między spadkodawczynią a jej córką. Powódka złożyła apelację. Sąd II instancji powziął wątpliwość i przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne: Czy przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku po sporządzeniu testamentu uchyla zawarte w nim wydziedziczenie, jeśli akt ten nie znalazł odzwierciedlenia w nowym testamencie zmieniającym lub odwołującym poprzedni?
Sąd Najwyższy uchwalił, iż przebaczenie przez spadkodawcę może nastąpić po sporządzeniu testamentu i nie wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Uzasadniając swoją decyzję SN dodał, że inna treść orzeczenia przeczyłaby głównej zasadzie prawa spadkowego, którego istotą jest ochrona więzów rodzinnych.
* Sygnatura sprawy w Sądzie Najwyższym III CZP 37/18
Nierówne udziały w majątku wspólnym – o tym warto wiedzieć
Nierówne udziały w majątku wspólnym są przewidziane przez polskie ustawodawstwo. Może się to zdarzyć w majątku wspólnym małżonków, jeżeli zostaną spełnione następujące przesłanki tj. niejednakowy sposób przyczyniania się małżonków do powstania tego majątku oraz ważne powody. Istotna pozostaje jednakże okoliczność, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie i pozostawać, w określonej relacji względem siebie.
Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?
Odrzucenie spadku jest możliwe i niekiedy konieczne. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, w jakich okolicznościach może ono nastąpić. Dlaczego warto w tej sytuacji zwrócić się do notariusza? No i najważniejsze – kto i w jaki sposób może odrzucić spadek? Pamiętajmy, że spadek nie zawsze jest tożsamy z szybkim wzbogaceniem się, choć często mylnie jest on tak pojmowany. Co w sytuacji, gdy mamy otrzymać w spadku długi?
Akt notarialny – co powinien zawierać?
Akt notarialny ma swoją strukturę, a więc sposób rozmieszczenia elementów składowych, które są jego nieodłączną częścią. Z artykułu dowiedzą się Państwo, z czego musi być zbudowany akt notarialny, co w sytuacji, gdy akt notarialny zawiera przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej.
O poufnym charakterze czynności notarialnych
Notariusz, z racji wykonywanego zawodu, jest zobligowany prawem do zachowania tajemnicy służbowej. Obowiązek dochowania tajemnicy służbowej nie ustaje nawet po zaprzestaniu pełnienia funkcji notariusza, czy też likwidacji kancelarii, której pracownicy także winni go przestrzegać.
O korzyściach płynących ze współpracy z notariuszem – cześć II
W poprzedniej części artykułu wykazaliśmy, w odrobinę przewrotny sposób, iż doświadczenie życiowe uczy, że należy przeciwdziałać nierozważnym i lekkomyślnym działaniom. Zabezpieczamy i planujemy przyszłość swoją oraz swoich najbliższych w sferze materialnej i duchowej. Coraz częściej korzystamy z pomocy doradców rozmaitych profesji: bankowych, ubezpieczeniowych, podatkowych. Posiadanie fachowego wsparcia w każdej niemal dziedzinie życia, staje się normą. Do grona ,,swoich’’ lekarzy, spowiedników, fryzjerów, powoli dołączają trenerzy personalni, psychoterapeuci, dietetycy. Jest to dowód nie tyle wzbogacania się Polaków, ile – rozwoju świadomości społecznej, za którym w naturalny sposób winien postępować wzrost kultury prawnej.
O korzyściach płynących ze współpracy z notariuszem – część I
BLOG Od dziecka, na drodze własnych i cudzych doświadczeń uczymy się, że każde nasze działanie przynosi konsekwencje w postaci swoich skutków. Akcja przeradza się w reakcję, jak w przypadku sporządzenia przez Bolesława Krzywoustego testamentu,...
O początkach instytucji notariatu w wielkim skrócie
Zalążków instytucji notarialnych należy doszukiwać się w zamierzchłych czasach starożytności, kiedy to krystalizujące się prawo rzymskie, będąc pod niebagatelnym wpływem prawodawstwa państw hellenistycznych, ewoluowało do postaci skodyfikowanej. Siłą rzeczy pociągało to za sobą rozbudowę aparatu biurokratycznego, w którym coraz silniejszą pozycję zajmują wyspecjalizowani i posiadający koncesję władz – tabelliones – urzędnicy sporządzający dokumenty stwierdzające dokonanie czynności prawnej, testamenty, podania, skargi i odwołania od decyzji organów administracji.
O wizycie ,,statystycznego Polaka’’ w kancelarii notarialnej
W tej materii dane są bezwzględne i przerażające równocześnie. Otóż: tzw. ,,przeciętny Polak’’ odwiedza kancelarię notarialną raz w życiu. Niby każdy ma świadomość posiadania konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a o ,,świętym prawie własności’’ głośno bywa przy okazji afer reprywatyzacyjnych, statystyki – ani drgną!
Taksa notarialna – mity i fakty
O niebotycznych wynagrodzeniach pobieranych przez notariuszy krążą legendy. Trudno dociec, kto jest ich autorem, skoro, jak wykazano w poprzednim artykule, ,,Statystyczny Polak’’ bywa gościem nader rzadko spotykanym w kancelarii notarialnej. Niemniej; mit istnieje i pora się z nim rozprawić za pomocą faktów, czyli bezwzględnie.
Przesunięcia majątkowe między małżonkami
Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego w myśl ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, zwana również wspólnością ustawową, która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje lub jedno z małżonków.
W przypadku zawarcia związku małżeńskiego, gdzie przyszli małżonkowie podpisali umowę majątkową małżeńską wprowadzającą w ich związku małżeńskim rozdzielność majątkową, zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później stanowi własność i majątek osobisty jednego z małżonków.