Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?

utworzone przez | 26 sierpnia 2022 | Czynności notarialne

Odrzucenie spadku jest możliwe i niekiedy konieczne. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, w  jakich okolicznościach może ono nastąpić. Dlaczego warto w tej sytuacji zwrócić się do notariusza? No i najważniejsze – kto i w jaki sposób może odrzucić spadek? Pamiętajmy, że spadek nie zawsze jest tożsamy z szybkim wzbogaceniem się, choć często mylnie jest on tak pojmowany. Co w sytuacji, gdy mamy otrzymać w spadku długi?

Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?

Odrzucenie spadku to jedna z trzech możliwości, przed którą staje spadkobierca. Po pierwsze może on przyjąć spadek wprost, a więc bez ograniczania odpowiedzialności za długi spadkodawcy. Po drugie ma on możliwość przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe.

Jeśli decydujemy się na odrzucenie spadku wówczas możemy udać się do zaufanego notariusza i złożyć stosowne oświadczenie, skutkujące brakiem odpowiedzialności za długi spadkowe, a także pozbawieniem roszczeń wobec wszelkich aktywów pozostawionych przez spadkodawcę.

Ile wynosi termin na odrzucenie spadku?

Decydując się na odrzucenie spadku, musimy wiedzieć, że termin na złożenie oświadczenia wynosi 6 miesięcy i jest on liczony od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. W przypadku spadkobiercy ustawowego jest on liczony od dnia, w którym dowiedział się on o śmierci spadkodawcy. Zaś, gdy mowa o spadkobiercy z testamentu, termin ten liczony jest od dnia, kiedy dowiedział się on o powołaniu go do spadku w testamencie.

Jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, Spadkobierca może uchylić się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem, a spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.

Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w  powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu.

Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd.

Odrzucenie spadku wiąże się z tym, że spadkobierca traci swoje prawa i obowiązki związane ze spadkiem. Taką osobę traktuje się tak, jakby nie dożyła ona chwili otwarcia spadku. Wówczas do dziedziczenia dochodzą zstępni odrzucającego spadek lub ulegają odpowiednio zwiększeniu udziały spadkowe pozostałych spadkobierców bądź dochodzi do dziedziczenia spadkobiercy powołani w dalszej kolejności.

Kiedy warto złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?

Zrzeczenie się spadku jest konieczne w sytuacji, w której zmarła osoba pozostawiła po sobie długi. Jeśli zgromadzony przez nią majątek nie pozwala na ich pokrycie, warto odmówić przyjęcia całego spadku. W przeciwnym razie dług przechodzi na spadkobiercę, który musi spłacić go z własnych środków.

Odrzucenie spadku jest możliwe nawet wtedy, gdy nie jesteś pewny, czy osoba zmarła miała długi. Wówczas jest to działanie profilaktyczne, kiedy podejrzewasz, że spadek może obejmować duże wierzytelności.

Jak zrzec się spadku?

Odrzucenie spadku jest możliwe u notariusza. Co prawda, da się je też złożyć ustnie, ale najlepszym rozwiązaniem jest stworzenie dokumentu poświadczonego urzędowo. Można to zrobić samodzielnie lub wyznaczyć pełnomocnika, ale ewentualne pełnomocnictwo również musi zostać określone pisemnie przed notariuszem.

Aby możliwe było odrzucenie spadku u notariusza, trzeba przygotować odpowiednie dokumenty. Wymagane są:

  • dowód osobisty,
  • akt zgonu osoby zmarłej,
  • informacje na temat pozostałych spadkobierców,
  • informacje na temat pozostawienia testamentu.

W niektórych przypadkach konieczne jest też przedstawienie wypisów aktów notarialnych, zgodnie z którymi inni spadkobiercy również zrzekli się otrzymania spadku. Istnieje opcja zrzeczenia się spadku w imieniu swoim lub osoby małoletniej. Co ciekawe, zrzeczenia się spadku nie można anulować. To decyzja nieodwołalna.

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zrzeczenie się dziedziczenia może być ograniczone do zrzeczenia się tylko prawa do zachowku w całości lub w części. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.

Odrzucenie spadku po terminie u notariusza

Odrzucenie spadku po terminie u notariusza jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy powołujesz się na wady oświadczenia woli, takie jak błąd czy groźba. W pierwszym przypadku chodzi np. o nieprawidłowe przeświadczenie o stanie majątku spadkodawcy. W drugim mowa o sytuacji, w której spadkobiercy (lub jego najbliższym) grożono i próbowano go zniechęcić do zrzeczenia się spadku. Takie zdarzenie trzeba jednak odpowiednio udowodnić.

Odrzucenie spadku po terminie jest możliwe w ciągu roku. Okres ten jest liczony od momentu wykrycia błędu lub ustania stanu obawy (związanego z groźbami). W innym przypadku trzeba spodziewać się odmowy.

Zasiedzenie nieruchomości – kiedy o nim mowa?

Zasiedzenie nieruchomości jest terminem, o którym mowa w Kodeksie Cywilnym, odnoszącym się do nabycia własności przez posiadacza nieruchomości, niebędącego jej właścicielem. O zasiedzeniu samoistnym mowa, jeśli posiada ją nieprzerwanie przez 20 lat. Z kolei, jeśli mowa o posiadaniu w złej wierze, okres zasiedzenia wynosi wówczas 30 lat.

Umowa przedwstępna

Umowa przedwstępna jest umową, za pomocą której strona lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości tzw. umowy przyrzeczonej. Jaką funkcję pełni umowa przedwstępna i w jakiej formie może zostać zawarta? Co każdy z nas powinien wiedzieć na temat umowy przedwstępnej?

Jakie umowy możemy spisać u notariusza?

Często potrzebujemy profesjonalnej pomocy notarialnej, jednak nie wiemy jakie umowy możemy spisać u notariusza… Prawda jest taka, że każda umowa może zostać spisana notarialnie, jednak nie każda tego wymaga. Przepisy prawa wyraźnie wskazują na katalog umów, które wymagają bezwzględnego zawarcia ich w kancelarii notarialnej. O jakich umowach mowa i na czym konkretnie to polega?

Umowa darowizny a umowa dożywocia

Umowa darowizny i umowa dożywocia pozwalają na przeniesienie własności nieruchomości. Nie są one jednak tożsame. Różnią się przede wszystkim w kwestiach związanych z odpłatnością, a także obowiązkiem podatkowym. Darowizny dokonuje się tytułem darmym, z kolei dożywocie stanowi przekazanie nieruchomości w zamian za opiekę. Więcej w dalszej części artykułu.

Umowa darowizny – wymogi formalne

Listopad to miesiąc, w którym w sposób szczególny odczuwamy konsekwencje naszych życiowych wyborów związanych z opuszczeniem domu rodzinnego. Migrujemy, często za pracą, pozostawiając swoich bliskich niejednokrotnie o setki kilometrów od nas. 

Sprzedaż nieruchomości – dokumenty niezbędne dla notariusza

Sprzedaż nieruchomości wiąże się z wieloma formalnościami, których należy dopełnić. Mamy do czynienia z koniecznością zgromadzenia dokumentacji przewidzianej przez przepisy prawa. W poniższym artykule odpowiemy na pytania dotyczące tego, co jest niezbędne do sprzedaży nieruchomości gruntowej, jakie dokumenty należy przedstawić notariuszowi przy sprzedaży mieszkania spółdzielczo-własnościowego, a jakie przy sprzedaży mieszkania własnościowego.

Umowa dożywocia

Umowa dożywocia jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna strona w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowę dożywocia regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 908-916. Musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na ten temat?

Umowa renty

Umowa renty opiera się na zobowiązaniu jednej ze stron, względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku.

Darowizna nieruchomości

Darowizna nieruchomości polega na obdarowaniu kogoś majątkiem, co bezpośrednio wiąże się z  przeniesieniem prawa własności nieruchomości i wymaga zawarcia stosownego aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza. W sytuacji, gdy dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta – konieczne jest złożenie wniosku o dokonanie wpisu. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na temat darowizny nieruchomości?

Umowa deweloperska

Umowa deweloperska to umowa zawartą między nabywcą a deweloperem, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do wybudowania budynku oraz ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę albo zabudowania nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego domem jednorodzinnym i przeniesienia na nabywcę własności tej nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienia ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, a nabywca zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na poczet nabycia tego prawa.

Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie może odbyć się polubownie bądź na drodze sądowej. Jeśli strony nie postanowią inaczej, to z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje wspólnota majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.