O zakresie czynności notarialnych
Spectrum czynności notarialnych jest o wiele szersze, niż powszechnie przyjęło się pojmować i nie ogranicza się tylko do sporządzania aktów notarialnych. W poniższym artykule nakreślimy zarys praktyk notarialnych, by w formie ,,pigułki wiedzy’’ przybliżyć Państwu profil działalności kancelarii notarialnej. Przypominamy równocześnie, że to skrótowe kompendium nie zastąpi rozmowy z notariuszem, zachęcamy tym samym do osobistego lub telefonicznego kontaktu z naszą kancelarią celem omówienia interesujących Państwa szczegółów i ewentualnego wyznaczenia terminu spotkania z notariuszem.
Kiedy sporządza się akt notarialny?
Akt notarialny sporządzany jest w dwóch przypadkach: albo wymagają tego przepisy prawa, albo taka jest wola stron. W grupie aktów notarialnych znajdą się: umowy sprzedaży, darowizny i zamiany dotyczące nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Rzeczonej formy potrzebują także umowy o dożywocie, zniesienia współwłasności nieruchomości, działu spadku, podziału majątku wspólnego, umowy majątkowe małżeńskie, a także wszelkie oświadczenia właściciela o ustanowieniu przez niego formalnych zmian w zakresie użytkowania, służebności czy też hipoteki. Nadto formy aktu notarialnego wymagają niektóre czynności prawa handlowego np.: umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umowa spółki akcyjnej i tym podobne.
Notariusz dokonuje także czynności z zakresu prawa spadkowego sporządzając: testamenty, umowy zrzeczenia się dziedziczenia, protokoły przyjęcia oświadczenia o nabyciu lub odrzuceniu spadku, protokoły otwarcia i ogłoszenia testamentu, akty poświadczenia dziedziczenia, umowy zbycia spadku i działu spadku.
Protokoły notarialne
Notariusz sporządza protokoły w przypadkach prawem przewidzianych, na przykład: walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek i innych osób prawnych. Ponadto notariusz spisuje również protokoły w celu stwierdzenia przebiegu pewnych czynności i zdarzeń wywołujących skutki prawne, a w szczególności dotyczące stawiennictwa stron i złożonych przez nie oświadczeń, a także – na żądanie strony obecnej – niestawiennictwa strony drugiej. Protokoły spisuje się w formie aktu notarialnego.
Jakie dokumenty poświadcza notariusz?
Do czynności notarialnych zaliczane są także poświadczenia. Tym sposobem potwierdza się: własnoręczność podpisu, zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z przedstawionym dokumentem, datę okazania dokumentu, pozostawanie danej osoby przy życiu lub jej przebywanie w określonym miejscu oraz pełnomocnictwa.
Na żądanie strony notariusz w Tczewie doręcza na piśmie oświadczenia, mogące mieć skutki prawne, wskazanej osobie. Z dokonanej czynności notariusz sporządza protokół.
Jakie dokumenty przechowuje notariusz?
Notariusz przyjmuje na przechowanie wszelkiego rodzaju dokumenty, nawet w kopertach zamkniętych. Notariusz także, w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością, ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe. Zarówno z przyjęcia dokumentu na przechowanie jak i z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół. Notariusz sporządza protesty weksli i czeków stosując przepisy prawa właściwe dla tych czynności.
Na tym nie kończy się lista czynności notarialnych. Ich zakres uregulowano w przepisach ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie (Dz.U. z 2016 r., poz. 1796 z późn. zm.) i stale jest aktualizowany. Niemniej, czynności notarialne stanowią bezpieczną alternatywę dla postępowania sądowego, dając osobom zainteresowanym możliwość polubownego, sprawnego i skutecznego rozwiązania zaistniałych problemów natury prawnej.
Dzień Otwarty Notariatu 24 LISTOPADA 2018
Dzień Otwarty Notariatu (DON) organizowany jest od 2010 roku przez Krajową Radę Notarialną we współpracy z Izbami Notarialnymi. Ogólnopolska kampania edukacyjna, której misją jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli, tradycyjnie już przypada w trzecią sobotę listopada i cieszy się rosnącą popularnością wśród zainteresowanych.
Tegoroczna akcja przebiegać będzie pod hasłem ,,Porozmawiaj z notariuszem, jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku’’. Głównie skoncentruje się na kwestiach związanych z ochroną prawną wynikającą z tytułu własności. Niemniej jednak odnosić się będzie również do zagadnień prawnych wynikających z dziedziczenia i postępowania spadkowego, bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami oraz prawa rodzinnego
w kontekście czynności notarialnych. Wprawdzie: ,,Każda edycja ma swój temat przewodni, jednak notariusze odpowiadają tego dnia na wszystkie pytania dotyczące czynności leżących w ich kompetencjach’’* – jak zapewnia broszura informująca o kampanii.
Zachęcamy Państwa do udziału w Dniu Otwartym Notariatu i podajemy link do strony bezpośrednio propagującej akcję: http://www.porozmawiajznotariuszem.pl/5948/O_akcji
(znajduje się tutaj także przydatna mapka z zaznaczonymi adresami placówek biorących udział w kampanii).
O małżeńskich umowach majątkowych – istotna adnotacja
Zgodnie z obietnicą złożoną w poprzednim wpisie – pozostaniemy nadal w temacie małżeńskich umów majątkowych. Intercyza bowiem daje daleko szersze możliwości współmałżonkom w kwestii zarządzania posiadanym majątkiem i nie ogranicza się li tylko do prawa włączenia bądź wyłączenia ustawowego ustroju wspólności majątkowej.
O rozdzielności majątkowej
Zgodnie z polskim prawem z dniem ślubu powstaje pomiędzy nowożeńcami ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to połączenie we wspólną własność majątkową wszystkiego, czego małżeństwo się dorobiło, zakupiło czy też otrzymało w prezencie przez okres swego trwania.
O ugodzie z wierzycielem w kontekście nowych zasad przedawnienia roszczeń
Od 9 lipca tego roku obowiązują nowe zasady przedawnienia roszczeń. Zmiany określone przez ustawodawcę zasadniczo skróciły termin uznania roszczenia za przedawnione i w powszechnym mniemaniu są zmianami niekorzystnymi z punktu widzenia wierzycieli. Ale i dłużnicy mogą się czuć zaniepokojeni wprowadzonymi zmianami, ponieważ siłą rzeczy spowodują one zdyscyplinowanie wierzycieli w zakresie dochodzenia przysługujących im roszczeń. Dłużnicy powinni liczyć się z przyspieszoną i dużo bardziej agresywną windykacją ze strony wierzycieli.
O technologii cyfrowej w praktyce notarialnej
W 1995 roku amerykański ekonomista, Jeremy Rifkin, sformułował w kontrowersyjnej publikacji ,,Koniec pracy’’* teorię, według której już wkrótce powszechna komputeryzacja doprowadzi do globalnego bezrobocia i głębokiego kryzysu ogólnoświatowego. Postęp cywilizacyjny oraz towarzyszące mu: cyfryzacja i automatyzacja wszelkich dziedzin życia ludzkiego spowodują brak zapotrzebowania na pracowników. Proces ten będzie przebiegał etapami. Początkowo dotknie analityków, finansistów i urzędników. Następnie ,,sztuczna inteligencja’’ wyprze z rynku pracy: lekarzy, nauczycieli i prawników.
Umowa sprzedaży u notariusza
W polskim prawie forma aktu notarialnego obligatoryjnie jest wymagana, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czy też prawo użytkowania wieczystego (ad solemnitatem – pod rygorem nieważności).
O wadze słów, czyli ,,Lex est, quod notamus’’*
Art. 80. § 1 Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. ,,Prawo o notariacie’’ wyraźnie stanowi: ,,akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób zrozumiały i przejrzysty’’ oznacza to, iż na notariuszu spoczywa obowiązek nadania przystępnej, nieskomplikowanej i wyrazistej formy sporządzanej dokumentacji czynności notarialnych. W praktyce notarialnej oznacza to cyzelowanie słowem.
O etosie zawodu notariusza
Powszechnym jest mniemanie, iż zawód notariusza to niezwykle użyteczna, ale i bardzo monotonna profesja, która nie wymaga szczególnej samodzielności i kreatywności ze strony parającej się nią osoby. Nic bardziej mylnego!