Wypis aktu notarialnego
Oryginał aktu notarialnego pozostaje w kancelarii notarialnej przez dziesięć lat, po tym okresie jest przekazywany do sądu wieczystoksięgowego. Strony otrzymują wypisy, które posiadają moc prawną oryginału i są jego dosłownym powtórzeniem. Można w każdym momencie zwrócić się do kancelarii notarialnej o wydanie wypisu, o ile oczywiście, przysługuje nam do tego prawo.
Najważniejsze różnice między oryginałem a wypisem aktu notarialnego
Oryginał aktu notarialnego różni się od wypisu tym, że jest on podpisywany przez strony i notariusza, zaś wypis opatrywany jest klauzulą z informacją komu wypis wydano i zostaje podpisany jedynie przez notariusza oraz opatrzony stosowną pieczęcią. Pieczęć ta jest okrągła, w jej centrum widnieje znak orła, a w otoku znajdują się imię i nazwisko notariusza.
Oryginał aktu notarialnego jest jeden i nie może być wydawany poza siedzibę kancelarii, wypisów zaś jest wiele i są one przekazywane stronom oraz upoważnionym przez prawo organom. Nie popadajmy w panikę zatem, gdy stwierdzimy brak oryginału aktu notarialnego, siłą rzeczy – nie mamy prawa go posiadać. Jako dokument pierwotny i źródłowy na zawsze pozostaje w archiwach instytucji do tego powołanych.
Dodatkowo warto wyjaśnić, skąd wynika rozbieżność pomiędzy numerem widniejącym na pierwszej stronie wypisu, a numerem znajdującym się w klauzuli na stronie ostatniej. Otóż pierwszy numer informuje o miejscu pod jakim oryginał aktu notarialnego został zarejestrowany w repertorium notarialnym*, zaś drugi – to numer pod jakim zarejestrowano konkretny wypis.
Wypis a odpisu aktu notarialnego — różnice
Jak zostało wcześniej wyjaśnione, w trakcie przebiegu czynności notarialnych notariusz sporządza akty, czyli dokumenty będące potwierdzeniem dokonania konkretnej czynności prawnej. Oryginał aktu sporządzony w jednym egzemplarzu przechowywany jest przez 10 lat w archiwum kancelarii, stronom natomiast wydawane są wypisy z aktu notarialnego. Dokumenty te stanowią powtórzenie treści zawartych w oryginale. Na wypisie znajduje się podpis i pieczęć notariusza, który potwierdza zgodność treści dokumentu z aktem notarialnym, dzięki czemu wypis uzyskuje moc prawną oryginału. W nagłówku wypisu aktu zaznacza się, że wydany dokument jest wypisem. Wypis powinien być dosłownym powtórzeniem oryginału.
Z kolei odpisem aktu notarialnego jest dokument odzwierciedlający treści oryginalnego aktu notarialnego wraz z naniesionymi poprawkami. Wydawane są one na wniosek stron postępowania biorących udział w czynnościach notarialnych opisanych w akcie, ich następców prawnych i innych osób upoważnionych. W nagłówku dokumentu powinna znajdować się informacja o tym, że dany dokument stanowi odpis aktu notarialnego. Odpis ma moc prawną oryginału w przypadku, gdy został on notarialnie poświadczony (art. 109 prawa o notariacie).
Jak uzyskać odpis aktu notarialnego?
Po zawarciu umowy u notariusza strona dostaje odpis aktu notarialnego dla siebie. Jeżeli odpis zaginie lub ulegnie zniszczeniu, strona bez problemu otrzyma w kancelarii kolejny odpis. Zostanie on wydany również innej osobie mającej interes prawny, np. następcy prawnemu strony. Przed wydaniem odpisu notariusz weryfikuje dane zainteresowanego, by potwierdzić, że ma on prawo do uzyskania wypisu.
Za sporządzenie odpisu z akt notarialnych notariusz pobiera opłatę i to niezależnie od tego, czy odpis jest wydawany zaraz po zawarciu umowy, czy też po czasie, gdy osoba mająca interes prawny zgłosi taką prośbę do kancelarii. Maksymalna stawka wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę, do tego dolicza się 23% VAT. Za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 wierszy.
Nie istnieje żaden centralny rejestr aktów notarialnych, więc po odpis trzeba udać się do kancelarii, w której został on sporządzony. Co więc w sytuacji, gdy notariusz przestał prowadzić kancelarię, a ona już nie istnieje? Sytuacja na szczęście tylko pozornie wydaje się trudna. Jedno z rozporządzeń regulujących pracę notariuszy przesądza, że w razie zaprzestania prowadzenia kancelarii notarialnej, akty i księgi notarialne oraz złożone na przechowanie dokumenty notariusz lub osoba wskazana przez radę izby notarialnej przekazuje do archiwum ksiąg wieczystych sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii. W takiej sytuacji wypisy aktów notarialnych przekazanych do archiwum ksiąg wieczystych wydaje sąd rejonowy.
* repertorium notarialne – księga notarialna, w której zapisuje się dane dotyczące rozpatrywanych spraw (Słownik języka polskiego PWN)
O zakresie czynności notarialnych
Spectrum czynności notarialnych jest o wiele szersze, niż powszechnie przyjęło się pojmować i nie ogranicza się tylko do sporządzania aktów notarialnych. W poniższym artykule nakreślimy zarys praktyk notarialnych, by w formie ,,pigułki wiedzy’’ przybliżyć Państwu profil działalności kancelarii notarialnej.
Spadkobierca ustawowy i testamentowy
Spadkobierca zgodnie z definicją jest to podmiot, na którego przechodzi ogól praw i obowiązków po osobie zmarłej. W prawie wyróżnić możemy spadkobiercę ustawowego i testamentowego. Na czym polega różnica między nimi i kto może zostać spadkobiercą, a kto takiej możliwości nie ma? Ta wiedza przyda się każdemu!
Zniesienie współwłasności – najważniejsze informacje
Czy zniesienie współwłasności jest możliwe? Tak, choć nie we wszystkich okolicznościach. Może dojść do polubownego zniesienia współwłasności lub na drodze sądowej i to także na określonych zasadach. Z artykułu dowiecie się, jakie są sposoby jej zniesienia i na czym one polegają.
UMOWA NAJMU OKAZJONALNEGO U NOTARIUSZA
Artykuł ten kierujemy do osób, które z różnych względów ,,chciałyby, ale boją się’’ wynająć mieszkanie. Obawiają się zaostrzonych rygorów prawa lokalowego, obowiązującego w polskim prawie zakazu ,,eksmisji na bruk’’ oraz komplikacji wynikających z podpisania umowy z ewentualnymi nieuczciwymi bądź uciążliwymi lokatorami. Istnieje proste wyjście z takiej sytuacji i furtka w postaci umowy najmu okazjonalnego w formie aktu notarialnego.
PRZEBACZENIE UCHYLA WYDZIEDZICZENIE
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 roku: ,,Przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku może nastąpić także po wydziedziczeniu go w testamencie i do swej skuteczności nie wymaga zachowania formy testamentowej’’.
Sprawa dotyczyła wydziedziczenia na mocy testamentu jedynej córki spadkodawczyni. Jako powód wydziedziczenia matka wskazała niewdzięczność i do dziedziczenia powołała swoją siostrę. Przed śmiercią doszło do pojednania między matką a córką, jednak nie znalazło to formalnego odzwierciedlenia w postaci zmiany testamentu. Matka zmarła, a córka wystąpiła do ciotki o zachowek. Sprawa oparła się o sąd pierwszej instancji, który powództwo oddalił uzasadniając to brakiem dokumentu prawnie potwierdzającego zmianę relacji między spadkodawczynią a jej córką. Powódka złożyła apelację. Sąd II instancji powziął wątpliwość i przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne: Czy przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku po sporządzeniu testamentu uchyla zawarte w nim wydziedziczenie, jeśli akt ten nie znalazł odzwierciedlenia w nowym testamencie zmieniającym lub odwołującym poprzedni?
Sąd Najwyższy uchwalił, iż przebaczenie przez spadkodawcę może nastąpić po sporządzeniu testamentu i nie wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Uzasadniając swoją decyzję SN dodał, że inna treść orzeczenia przeczyłaby głównej zasadzie prawa spadkowego, którego istotą jest ochrona więzów rodzinnych.
* Sygnatura sprawy w Sądzie Najwyższym III CZP 37/18
Nierówne udziały w majątku wspólnym – o tym warto wiedzieć
Nierówne udziały w majątku wspólnym są przewidziane przez polskie ustawodawstwo. Może się to zdarzyć w majątku wspólnym małżonków, jeżeli zostaną spełnione następujące przesłanki tj. niejednakowy sposób przyczyniania się małżonków do powstania tego majątku oraz ważne powody. Istotna pozostaje jednakże okoliczność, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie i pozostawać, w określonej relacji względem siebie.
Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?
Odrzucenie spadku jest możliwe i niekiedy konieczne. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, w jakich okolicznościach może ono nastąpić. Dlaczego warto w tej sytuacji zwrócić się do notariusza? No i najważniejsze – kto i w jaki sposób może odrzucić spadek? Pamiętajmy, że spadek nie zawsze jest tożsamy z szybkim wzbogaceniem się, choć często mylnie jest on tak pojmowany. Co w sytuacji, gdy mamy otrzymać w spadku długi?
Akt notarialny – co powinien zawierać?
Akt notarialny ma swoją strukturę, a więc sposób rozmieszczenia elementów składowych, które są jego nieodłączną częścią. Z artykułu dowiedzą się Państwo, z czego musi być zbudowany akt notarialny, co w sytuacji, gdy akt notarialny zawiera przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej.
O poufnym charakterze czynności notarialnych
Notariusz, z racji wykonywanego zawodu, jest zobligowany prawem do zachowania tajemnicy służbowej. Obowiązek dochowania tajemnicy służbowej nie ustaje nawet po zaprzestaniu pełnienia funkcji notariusza, czy też likwidacji kancelarii, której pracownicy także winni go przestrzegać.
O korzyściach płynących ze współpracy z notariuszem – cześć II
W poprzedniej części artykułu wykazaliśmy, w odrobinę przewrotny sposób, iż doświadczenie życiowe uczy, że należy przeciwdziałać nierozważnym i lekkomyślnym działaniom. Zabezpieczamy i planujemy przyszłość swoją oraz swoich najbliższych w sferze materialnej i duchowej. Coraz częściej korzystamy z pomocy doradców rozmaitych profesji: bankowych, ubezpieczeniowych, podatkowych. Posiadanie fachowego wsparcia w każdej niemal dziedzinie życia, staje się normą. Do grona ,,swoich’’ lekarzy, spowiedników, fryzjerów, powoli dołączają trenerzy personalni, psychoterapeuci, dietetycy. Jest to dowód nie tyle wzbogacania się Polaków, ile – rozwoju świadomości społecznej, za którym w naturalny sposób winien postępować wzrost kultury prawnej.
O korzyściach płynących ze współpracy z notariuszem – część I
BLOG Od dziecka, na drodze własnych i cudzych doświadczeń uczymy się, że każde nasze działanie przynosi konsekwencje w postaci swoich skutków. Akcja przeradza się w reakcję, jak w przypadku sporządzenia przez Bolesława Krzywoustego testamentu,...
O początkach instytucji notariatu w wielkim skrócie
Zalążków instytucji notarialnych należy doszukiwać się w zamierzchłych czasach starożytności, kiedy to krystalizujące się prawo rzymskie, będąc pod niebagatelnym wpływem prawodawstwa państw hellenistycznych, ewoluowało do postaci skodyfikowanej. Siłą rzeczy pociągało to za sobą rozbudowę aparatu biurokratycznego, w którym coraz silniejszą pozycję zajmują wyspecjalizowani i posiadający koncesję władz – tabelliones – urzędnicy sporządzający dokumenty stwierdzające dokonanie czynności prawnej, testamenty, podania, skargi i odwołania od decyzji organów administracji.
O wizycie ,,statystycznego Polaka’’ w kancelarii notarialnej
W tej materii dane są bezwzględne i przerażające równocześnie. Otóż: tzw. ,,przeciętny Polak’’ odwiedza kancelarię notarialną raz w życiu. Niby każdy ma świadomość posiadania konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a o ,,świętym prawie własności’’ głośno bywa przy okazji afer reprywatyzacyjnych, statystyki – ani drgną!
Taksa notarialna – mity i fakty
O niebotycznych wynagrodzeniach pobieranych przez notariuszy krążą legendy. Trudno dociec, kto jest ich autorem, skoro, jak wykazano w poprzednim artykule, ,,Statystyczny Polak’’ bywa gościem nader rzadko spotykanym w kancelarii notarialnej. Niemniej; mit istnieje i pora się z nim rozprawić za pomocą faktów, czyli bezwzględnie.
Przesunięcia majątkowe między małżonkami
Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego w myśl ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, zwana również wspólnością ustawową, która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje lub jedno z małżonków.
W przypadku zawarcia związku małżeńskiego, gdzie przyszli małżonkowie podpisali umowę majątkową małżeńską wprowadzającą w ich związku małżeńskim rozdzielność majątkową, zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później stanowi własność i majątek osobisty jednego z małżonków.