O zakresie czynności notarialnych
Spectrum czynności notarialnych jest o wiele szersze, niż powszechnie przyjęło się pojmować i nie ogranicza się tylko do sporządzania aktów notarialnych. W poniższym artykule nakreślimy zarys praktyk notarialnych, by w formie ,,pigułki wiedzy’’ przybliżyć Państwu profil działalności kancelarii notarialnej. Przypominamy równocześnie, że to skrótowe kompendium nie zastąpi rozmowy z notariuszem, zachęcamy tym samym do osobistego lub telefonicznego kontaktu z naszą kancelarią celem omówienia interesujących Państwa szczegółów i ewentualnego wyznaczenia terminu spotkania z notariuszem.
Kiedy sporządza się akt notarialny?
Akt notarialny sporządzany jest w dwóch przypadkach: albo wymagają tego przepisy prawa, albo taka jest wola stron. W grupie aktów notarialnych znajdą się: umowy sprzedaży, darowizny i zamiany dotyczące nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Rzeczonej formy potrzebują także umowy o dożywocie, zniesienia współwłasności nieruchomości, działu spadku, podziału majątku wspólnego, umowy majątkowe małżeńskie, a także wszelkie oświadczenia właściciela o ustanowieniu przez niego formalnych zmian w zakresie użytkowania, służebności czy też hipoteki. Nadto formy aktu notarialnego wymagają niektóre czynności prawa handlowego np.: umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umowa spółki akcyjnej i tym podobne.
Notariusz dokonuje także czynności z zakresu prawa spadkowego sporządzając: testamenty, umowy zrzeczenia się dziedziczenia, protokoły przyjęcia oświadczenia o nabyciu lub odrzuceniu spadku, protokoły otwarcia i ogłoszenia testamentu, akty poświadczenia dziedziczenia, umowy zbycia spadku i działu spadku.
Protokoły notarialne
Notariusz sporządza protokoły w przypadkach prawem przewidzianych, na przykład: walnych zgromadzeń organizacji społecznych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek i innych osób prawnych. Ponadto notariusz spisuje również protokoły w celu stwierdzenia przebiegu pewnych czynności i zdarzeń wywołujących skutki prawne, a w szczególności dotyczące stawiennictwa stron i złożonych przez nie oświadczeń, a także – na żądanie strony obecnej – niestawiennictwa strony drugiej. Protokoły spisuje się w formie aktu notarialnego.
Jakie dokumenty poświadcza notariusz?
Do czynności notarialnych zaliczane są także poświadczenia. Tym sposobem potwierdza się: własnoręczność podpisu, zgodność odpisu, wyciągu lub kopii z przedstawionym dokumentem, datę okazania dokumentu, pozostawanie danej osoby przy życiu lub jej przebywanie w określonym miejscu oraz pełnomocnictwa.
Na żądanie strony notariusz w Tczewie doręcza na piśmie oświadczenia, mogące mieć skutki prawne, wskazanej osobie. Z dokonanej czynności notariusz sporządza protokół.
Jakie dokumenty przechowuje notariusz?
Notariusz przyjmuje na przechowanie wszelkiego rodzaju dokumenty, nawet w kopertach zamkniętych. Notariusz także, w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością, ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe. Zarówno z przyjęcia dokumentu na przechowanie jak i z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół. Notariusz sporządza protesty weksli i czeków stosując przepisy prawa właściwe dla tych czynności.
Na tym nie kończy się lista czynności notarialnych. Ich zakres uregulowano w przepisach ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie (Dz.U. z 2016 r., poz. 1796 z późn. zm.) i stale jest aktualizowany. Niemniej, czynności notarialne stanowią bezpieczną alternatywę dla postępowania sądowego, dając osobom zainteresowanym możliwość polubownego, sprawnego i skutecznego rozwiązania zaistniałych problemów natury prawnej.
Umowa spółki u notariusza
Dla umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółki akcyjnej oraz spółki komandytowej wymagana jest forma aktu notarialnego. Dla statutu spółki akcyjnej, oraz spółki komandytowo-akcyjnej także zarezerwowana jest forma aktu notarialnego.
Umowa zbycia spadku
W skład spadku wchodzą wszystkie prawa i obowiązki zmarłego spadkodawcy. Są to zarówno pieniądze, rzeczy ruchome i nieruchomości, jak i długi, do których spłacenia są zobowiązani spadkobiercy. Niezależnie od tego, co wchodzi w skład spadku, spadkobierca może przenieść wynikające z niego prawa na inną osobę. Dokonuje tego poprzez umowę zbycia spadku.
Nieważność testamentu
Nieważność testamentu może wystąpić w kilku przypadkach, które szerzej opiszemy w tym artykule. Przede wszystkim może się to wiązać z różnymi rodzajami wad testamentu, a wykazanie jego nieważności skutkuje jego podważeniem. Co w takim razie warto wiedzieć w tym zakresie?
Podział majątku u notariusza przed rozwodem
Coraz częściej zdarza się, iż pary decydujące się na rozwód korzystają z pomocy notariusza, by uporządkować kwestie majątkowe łączące współmałżonków jeszcze przed rozprawą rozwodową. Rozwiązanie kwestii majątku ułatwia rozwód, a forma aktu notarialnego sprzyja polubownemu dojściu do porozumienia pomiędzy stronami, nie wymaga ingerencji osób trzecich, wyraźnie skraca termin uzyskania formalnego rozwodu oraz znacząco obniża jego koszty.
Wypis aktu notarialnego
Oryginał aktu notarialnego pozostaje w kancelarii notarialnej przez dziesięć lat, po tym okresie jest przekazywany do sądu wieczystoksięgowego. Strony otrzymują wypisy, które posiadają moc prawną oryginału i są jego dosłownym powtórzeniem. Można w każdym momencie zwrócić się do kancelarii notarialnej o wydanie wypisu, o ile oczywiście, przysługuje nam do tego prawo.
Protokół notarialny
Protokół notarialny to formalny zapis potwierdzający dokonanie różnych działań prawnych. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie wiarygodności i bezpieczeństwa prawnego transakcji, ale może także stanowić podstawę do egzekwowania praw i roszczeń wynikających z umów. Za pomocą protokołu notarialnego można także usunąć drobne błędy, które znalazły się w innym akcie notarialnym.
Poświadczenie własnoręczności podpisu
Notarialne poświadczenie podpisu to procedura, w której notariusz oficjalnie potwierdza autentyczność podpisu osoby na dokumencie. Poświadczenie minimalizuje ryzyko, że osoba, na którą wskazuje podpis, w przyszłości zaprzeczy, że to ona go złożyła. Sporządzone przez notariusza poświadczenie daje pewność prawną i chroni strony przed potencjalnymi sporami dotyczącymi autentyczności dokumentu.
Akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza
Sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia jest jednym ze sposobów potwierdzenia tego, kto został powołany do spadku i w jakiej jego części. To procedura szybsza i tańsza niż postępowanie sądowe, ale wymaga zgody wszystkich spadkobierców. Kiedy możliwe jest stwierdzenie nabycia spadku u notariusza? Ile kosztuje akt poświadczenia dziedziczenia?
Umowa warunkowa sprzedaży
Umowa warunkowa sprzedaży nieruchomości to porozumienie, w którym właściciel nieruchomości zobowiązuje się do przeniesienia jej własności na kupującego, lecz czyni to pod jakimś warunkiem. Gdy ten warunek zostanie spełniony, strony zawrą drugą umowę, która już w sposób bezwarunkowy przenosi własność na kupującego.
Ustanowienie hipoteki przez notariusza
Ustanowienie hipoteki stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu. Jeśli kredytobiorca nie wywiąże się z obowiązku spłaty, kredytodawca ma prawo doprowadzić do licytacji nieruchomości objętej hipoteką. Oświadczenie o ustanowieniu hipoteki umownej może być sporządzone u notariusza w formie aktu notarialnego. Na czym i ile kosztuje wpis do księgi wieczystej u notariusza?
Darowizna nieruchomości
Darowizna nieruchomości polega na obdarowaniu kogoś majątkiem, co bezpośrednio wiąże się z przeniesieniem prawa własności nieruchomości i wymaga zawarcia stosownego aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza. W sytuacji, gdy dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta – konieczne jest złożenie wniosku o dokonanie wpisu. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na temat darowizny nieruchomości?
Otwarcie i ogłoszenie testamentu u notariusza
Otwarcie testamentu może nastąpić w dowolnym momencie po śmierci spadkodawcy. Cały proces może odbyć się zarówno u notariusza, jak i w sądzie. Opisujemy, jak wygląda procedura otwarcia i ogłoszenia testamentu w kancelarii notarialnej.
Testament u notariusza
Testament można sporządzić samodzielnie albo w formie aktu notarialnego. Nie można powiedzieć, że któryś z testamentów jest „lepszy” albo „bardziej zgodny z prawem”, bo oba rodzą skutki prawne. Czym więc różnią się między sobą?
Notarialne poświadczenie zgodności z oryginałem
Formalności towarzyszą nam przez całe życie, od metryki urodzin aż po akt zgonu – nasze życie jest udokumentowane. Nic zatem dziwnego, że z warunkiem przedłożenia wymaganych prawem dokumentów spotkamy się niemal na każdym kroku. Dlatego też jedną z najczęstszych, obok sporządzania aktów notarialnych, czynnością dokonywaną przez notariusza jest stwierdzenie zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym pierwowzorem dokumentu.
Depozyt notarialny – czym jest I czy warto z niego skorzystać?
Depozyt notarialny stanowi formę zabezpieczenia i jest najczęściej używany w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości. Może być to jednak również usługa świadczona w ramach czynności notarialnych, która polega na przyjęciu na przechowanie, a następnie wydanie wskazanej osobie pieniędzy lub innych rzeczy, o których przeczytają Państwo w dalszej części artykułu.