Umowa zamiany – czym jest i kiedy można ją zastosować?
Polskie prawo uwzględnia różne typy umów. Nie zawsze zakładają one jednak przekazanie przedmiotu lub nieruchomości w zamian za pieniądze. Niekiedy stosuje się bowiem umowę zamiany, która zakłada wymienienie się dobrami zgodnie z ustalonymi wcześniej zasadami. Co powinien zawierać taki dokument?
Definicja umowy zamiany
Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Może ona dotyczyć zarówno przedmiotów fizycznych, najczęściej o dużej wartości, jak i nieruchomości – domów, mieszkań czy działek.
Kwestie związane z umową zamiany reguluje prawo dotyczące sprzedaży. Jeśli więc w trakcie realizacji transakcji pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, należy kierować się właśnie tymi przepisami.
Istnieje kilka rodzajów umowy zamiany. Są to:
- umowa konsensualna – dwie strony składają zgodne oświadczenia woli,
- umowa kauzalna – istnieje przyczyna przysporzenia,
- umowa wzajemna – zobowiązanie jednej ze stron jest odpowiednikiem zobowiązania drugiej strony umowy zamiany.
Forma umowy zamiany
Umowa zamiany może przyjmować różne formy. Jeśli dotyczy nieruchomości, konieczne jest uwzględnienie aktu notarialnego – tylko w taki sposób możliwe jest przeniesienie własności dotyczącej domu, mieszkania, działki czy innego obiektu budowlanego. Umowa zamiany nieruchomości wiąże się również z ustaleniem terminu wizyty u notariusza, w której muszą wziąć udział wszystkie strony transakcji.
Umowa zamiany samochodu czy innej ruchomości może mieć prostszą formę. Wystarczy przygotować dokument, w którym znajdą się wszystkie ustalenia dotyczące transakcji. W Polsce umowa ustna ma moc prawną, ale w razie konfliktów znacznie trudniej jest udowodnić jej istnienie. Z tego powodu najlepszym pomysłem jest przygotowanie pisemnego dokumentu w kilku kopiach (dla każdej ze stron), które zostaną podpisane przy realizacji transakcji.
Umowa zamiany nieruchomości
Umowa zamiany nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego. Jeśli wymieniane obiekty różnią się od siebie wartością, konieczna jest dopłata przez jedną ze stron. W dokumencie sporządzanym w toku tej transakcji muszą znaleźć się informacje na temat:
- wartości wszystkich przedmiotów umowy,
- danych osobowych wszystkich stron,
- terminów i kwot zapłaty,
- terminów wydania przedmiotów umowy.
Konieczne jest też sporządzenie wniosku wieczystoksięgowego do właściwych ksiąg wieczystych. Często wymiana tego typu wymaga również zatrudnienia rzeczoznawcy majątkowego, który wyceni obie nieruchomości. Do dokumentacji trafiającej do notariusza musi zostać dołączony przygotowany przez niego operat szacunkowy.
Umowa zamiany samochodu
Zamiana działek, mieszkań czy domów to nie wszystko. Umowa ta może dotyczyć też ruchomości – najczęściej pojazdów. W takim przypadku nie ma konieczności sporządzania aktu notarialnego. Wystarczy dokument (podobny do umowy sprzedaży), który zawiera następujące informacje:
- dane osobowe właścicieli zamienianych pojazdów,
- opisy obu pojazdów wraz z marką, numerami rejestracyjnymi i rocznikami,
- numery VIN i oznaczenia modeli samochodów,
- ewentualne wady aut.
Istnieje opcja podpisania umowy auta z dopłatą. Takie rozwiązanie jest stosowane w sytuacji, gdy oba pojazdy znacznie różnią się od siebie wartością. Wówczas jedna ze stron musi dopłacić różnicę, najczęściej w postaci gotówki lub przelewu.
Niezależnie od tego, czy podpiszesz umowę zamiany bez dopłaty, czy z dopłatą, podczas transakcji muszą zostać przekazane wszystkie dokumenty związane z pojazdami. Mowa tu o potwierdzeniach opłacenia OC, dowodach rejestracyjnych i ewentualnych kartach pojazdu. Należy też przekazać kluczyki i podać ich liczbę w umowie. Umowę zamiany można podpisać z pomocą notariusza w Tczewie.
Umowa zamiany a podatek
Jeśli chodzi o umowę zamiany, podatek jest wyliczany na podstawie przepisów o czynnościach cywilnoprawnych. Najczęściej wynosi on 2% wartości zamienianego przedmiotu – zwłaszcza w przypadku nieruchomości.
Ustanowienie hipoteki przez notariusza
Ustanowienie hipoteki stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu. Jeśli kredytobiorca nie wywiąże się z obowiązku spłaty, kredytodawca ma prawo doprowadzić do licytacji nieruchomości objętej hipoteką. Oświadczenie o ustanowieniu hipoteki umownej może być sporządzone u notariusza w formie aktu notarialnego. Na czym i ile kosztuje wpis do księgi wieczystej u notariusza?
Darowizna nieruchomości
Darowizna nieruchomości polega na obdarowaniu kogoś majątkiem, co bezpośrednio wiąże się z przeniesieniem prawa własności nieruchomości i wymaga zawarcia stosownego aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza. W sytuacji, gdy dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta – konieczne jest złożenie wniosku o dokonanie wpisu. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na temat darowizny nieruchomości?
Otwarcie i ogłoszenie testamentu u notariusza
Otwarcie testamentu może nastąpić w dowolnym momencie po śmierci spadkodawcy. Cały proces może odbyć się zarówno u notariusza, jak i w sądzie. Opisujemy, jak wygląda procedura otwarcia i ogłoszenia testamentu w kancelarii notarialnej.
Testament u notariusza
Testament można sporządzić samodzielnie albo w formie aktu notarialnego. Nie można powiedzieć, że któryś z testamentów jest „lepszy” albo „bardziej zgodny z prawem”, bo oba rodzą skutki prawne. Czym więc różnią się między sobą?
Notarialne poświadczenie zgodności z oryginałem
Formalności towarzyszą nam przez całe życie, od metryki urodzin aż po akt zgonu – nasze życie jest udokumentowane. Nic zatem dziwnego, że z warunkiem przedłożenia wymaganych prawem dokumentów spotkamy się niemal na każdym kroku. Dlatego też jedną z najczęstszych, obok sporządzania aktów notarialnych, czynnością dokonywaną przez notariusza jest stwierdzenie zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym pierwowzorem dokumentu.
Depozyt notarialny – czym jest I czy warto z niego skorzystać?
Depozyt notarialny stanowi formę zabezpieczenia i jest najczęściej używany w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości. Może być to jednak również usługa świadczona w ramach czynności notarialnych, która polega na przyjęciu na przechowanie, a następnie wydanie wskazanej osobie pieniędzy lub innych rzeczy, o których przeczytają Państwo w dalszej części artykułu.
Księga wieczysta – co zawiera i jak ją czytać?
Księga wieczysta dzieli się na cztery działy. Warto wiedzieć jakie informacje znajdują się w poszczególnych działach księgi wieczystej. Tylko wtedy możliwe jest szybkie odszukanie interesujących danych. Najczęściej korzysta się z działu trzeciego. Są tam wpisane informacje dotyczące między innymi służebności, roszczeń z umów przedwstępnych czy te o wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Umowa alimentacyjna w formie aktu notarialnego
Dozwolone w prawie polskim zawarcie umowy o alimenty w formie aktu notarialnego, bywa w wielu przypadkach znacznie bardziej korzystne niż kierowanie sprawy do sądu. Decydując się na tę formę polubownego rozwiązania kwestii finansowych – obie strony umowy mogą samodzielnie i w miarę szybko ustalić: wysokość alimentów, termin oraz formę ich płatności.
Dział spadku
Dział spadku jest pojęciem prawnym oznaczającym określenie wartości wchodzącego w skład spadku, a także jego podziale pomiędzy poszczególnymi spadkobiercami. O spadku słyszeli wszyscy, czym jest jednak dział spadku i w jaki sposób następuje? Krótko mówiąc: jak podzielić spadek między spadkobierców? Czy musi być pełny, czy częściowy, przeprowadzony w sądzie, a może u notariusza?
Intercyza – umowa małżeńska majątkowa
Intercyza jest umową stanowiącą o rozdzielności majątkowej małżonków. W związku z tym każdy z małżonków posiada swój majątek osobisty. Kiedy należy ją spisać i na czym dokładnie polega intercyza?
Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu – wszystko, co warto wiedzieć
Umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu jest również potocznie nazywana umową sprzedaży i dotyczy przede wszystkim mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Co dokładnie powinna zawierać umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu? W jakim celu się ją podpisuje?
Zasiedzenie nieruchomości – kiedy o nim mowa?
Zasiedzenie nieruchomości jest terminem, o którym mowa w Kodeksie Cywilnym, odnoszącym się do nabycia własności przez posiadacza nieruchomości, niebędącego jej właścicielem. O zasiedzeniu samoistnym mowa, jeśli posiada ją nieprzerwanie przez 20 lat. Z kolei, jeśli mowa o posiadaniu w złej wierze, okres zasiedzenia wynosi wówczas 30 lat.
Umowa przedwstępna
Umowa przedwstępna jest umową, za pomocą której strona lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości tzw. umowy przyrzeczonej. Jaką funkcję pełni umowa przedwstępna i w jakiej formie może zostać zawarta? Co każdy z nas powinien wiedzieć na temat umowy przedwstępnej?
Jakie umowy możemy spisać u notariusza?
Często potrzebujemy profesjonalnej pomocy notarialnej, jednak nie wiemy jakie umowy możemy spisać u notariusza… Prawda jest taka, że każda umowa może zostać spisana notarialnie, jednak nie każda tego wymaga. Przepisy prawa wyraźnie wskazują na katalog umów, które wymagają bezwzględnego zawarcia ich w kancelarii notarialnej. O jakich umowach mowa i na czym konkretnie to polega?
Umowa darowizny a umowa dożywocia
Umowa darowizny i umowa dożywocia pozwalają na przeniesienie własności nieruchomości. Nie są one jednak tożsame. Różnią się przede wszystkim w kwestiach związanych z odpłatnością, a także obowiązkiem podatkowym. Darowizny dokonuje się tytułem darmym, z kolei dożywocie stanowi przekazanie nieruchomości w zamian za opiekę. Więcej w dalszej części artykułu.