Taksa notarialna – mity i fakty

utworzone przez | 22 lutego 2022 | Czynności notarialne

O niebotycznych wynagrodzeniach pobieranych przez notariuszy krążą legendy. Trudno dociec, kto jest ich autorem, skoro, jak wykazano w poprzednim artykule, ,,Statystyczny Polak’’ bywa gościem nader rzadko spotykanym w kancelarii notarialnej. Niemniej; mit istnieje i pora się z nim rozprawić za pomocą faktów, czyli bezwzględnie.

Od czego zależy wynagrodzenie notariusza?

Zacznijmy od tego, że notariusz jako urzędnik państwowy, nie świadczy usług, ale wykonuje czynności notarialne. Jest zobligowany do respektowania rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Nie ma podstaw prawnych do zawyżenia kwoty należnej za wykonanie powierzonej czynności notarialnej, może natomiast ją obniżyć, zrzekając się niejako przysługującego prawa do wyższego wynagrodzenia. Logicznym jest, iż wysokość taksy zależy od wartości czynności notarialnej i powiększa się wraz z jej wzrostem. Dla przykładu: im droższą nieruchomość nabędziemy, tym wyższa taksa przysługiwać będzie notariuszowi tytułem sporządzenia dokumentów prawnie legalizujących daną transakcję.

Istnieją czynności notarialne, przy sporządzaniu których pobiera się tylko ułamkową część taksy notarialnej (np. ½ maksymalnej stawki, ¼ maksymalnej stawki, itp.) oraz czynności, przy których taksa notarialna uniezależniona zostaje od wartości czynności i przyjmuje wartość stałą. Powyższa sytuacja dotyczy m.in. sporządzania testamentu, potwierdzenia dziedziczenia, zawierania umów małżeńskich.

Internet służy kalkulatorami stawek taksy notarialnej. W domowym zaciszu możemy samodzielnie poznać, na jakie koszty powinniśmy być przygotowani przy sporządzaniu aktu notarialnego czy dokonaniu czynności notarialnej. W kancelarii notarialnej nie przystoi się targować, nie tylko z uwagi na powagę instancji i status quo notariusza, zawsze jednak należy podjąć próbę dojścia do porozumienia zadowalającego pertraktujące strony. Na tym wszak zasadza się istota notariatu.

Co składa się na wynagrodzenie notariusza?

Pamiętajmy, że na wynagrodzenie notariusza składają się jeszcze podatki (od czynności cywilnoprawnych oraz VAT) i opłaty sądowe, których negocjować nie sposób, ponieważ regulowane są odrębnymi przepisami. W uzasadnionych przypadkach, kiedy koszt opłat notarialnych okaże się zbyt wysoki, należy zwrócić się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania z wnioskiem o zwolnienie od ponoszenia kosztów notarialnych. Sąd rozpatrzy wniosek i jeśli uzna to za zasadne, wyznaczy notariusza z urzędu, który wykona wymagane prawem czynności na koszt Skarbu Państwa.

*Na potrzeby niniejszego artykułu pominiemy na chwilę maksymę, iż dżentelmeni nie rozmawiają o pieniądzach.

Nieważność testamentu

Nieważność testamentu może wystąpić w kilku przypadkach, które szerzej opiszemy w tym artykule. Przede wszystkim może się to wiązać z różnymi rodzajami wad testamentu, a wykazanie jego nieważności skutkuje jego podważeniem. Co w takim razie warto wiedzieć w tym zakresie?

Podział majątku u notariusza przed rozwodem

Coraz częściej zdarza się, iż pary decydujące się na rozwód korzystają z pomocy notariusza, by uporządkować kwestie majątkowe łączące współmałżonków jeszcze przed rozprawą rozwodową. Rozwiązanie kwestii majątku ułatwia rozwód, a forma aktu notarialnego sprzyja polubownemu dojściu do porozumienia pomiędzy stronami, nie wymaga ingerencji osób trzecich, wyraźnie skraca termin uzyskania formalnego rozwodu oraz znacząco obniża jego koszty.

Wypis aktu notarialnego

Oryginał aktu notarialnego pozostaje w kancelarii notarialnej przez dziesięć lat, po tym okresie jest przekazywany do sądu wieczystoksięgowego. Strony otrzymują wypisy, które posiadają moc prawną oryginału i są jego dosłownym powtórzeniem. Można w każdym momencie zwrócić się do kancelarii notarialnej o wydanie wypisu, o ile oczywiście, przysługuje nam do tego prawo.

Protokół notarialny

Protokół notarialny to formalny zapis potwierdzający dokonanie różnych działań prawnych. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie wiarygodności i bezpieczeństwa prawnego transakcji, ale może także stanowić podstawę do egzekwowania praw i roszczeń wynikających z umów. Za pomocą protokołu notarialnego można także usunąć drobne błędy, które znalazły się w innym akcie notarialnym.

Poświadczenie własnoręczności podpisu

Notarialne poświadczenie podpisu to procedura, w której notariusz oficjalnie potwierdza autentyczność podpisu osoby na dokumencie. Poświadczenie minimalizuje ryzyko, że osoba, na którą wskazuje podpis, w przyszłości zaprzeczy, że to ona go złożyła. Sporządzone przez notariusza poświadczenie daje pewność prawną i chroni strony przed potencjalnymi sporami dotyczącymi autentyczności dokumentu.

Akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza

Sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia jest jednym ze sposobów potwierdzenia tego, kto został powołany do spadku i w jakiej jego części. To procedura szybsza i tańsza niż postępowanie sądowe, ale wymaga zgody wszystkich spadkobierców. Kiedy możliwe jest stwierdzenie nabycia spadku u notariusza? Ile kosztuje akt poświadczenia dziedziczenia?

Umowa warunkowa sprzedaży

Umowa warunkowa sprzedaży nieruchomości to porozumienie, w którym właściciel nieruchomości zobowiązuje się do przeniesienia jej własności na kupującego, lecz czyni to pod jakimś warunkiem. Gdy ten warunek zostanie spełniony, strony zawrą drugą umowę, która już w sposób bezwarunkowy przenosi własność na kupującego.

Ustanowienie hipoteki przez notariusza

Ustanowienie hipoteki stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu. Jeśli kredytobiorca nie wywiąże się z obowiązku spłaty, kredytodawca ma prawo doprowadzić do licytacji nieruchomości objętej hipoteką. Oświadczenie o ustanowieniu hipoteki umownej może być sporządzone u notariusza w formie aktu notarialnego. Na czym i ile kosztuje wpis do księgi wieczystej u notariusza?

Darowizna nieruchomości

Darowizna nieruchomości polega na obdarowaniu kogoś majątkiem, co bezpośrednio wiąże się z  przeniesieniem prawa własności nieruchomości i wymaga zawarcia stosownego aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza. W sytuacji, gdy dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta – konieczne jest złożenie wniosku o dokonanie wpisu. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na temat darowizny nieruchomości?

Testament u notariusza

Testament można sporządzić samodzielnie albo w formie aktu notarialnego. Nie można powiedzieć, że któryś z testamentów jest „lepszy” albo „bardziej zgodny z prawem”, bo oba rodzą skutki prawne. Czym więc różnią się między sobą?

Notarialne poświadczenie zgodności z oryginałem

Formalności towarzyszą nam przez całe życie, od metryki urodzin aż po akt zgonu – nasze życie jest udokumentowane. Nic zatem dziwnego, że z warunkiem przedłożenia wymaganych prawem dokumentów spotkamy się niemal na każdym kroku. Dlatego też jedną z najczęstszych, obok sporządzania aktów notarialnych, czynnością dokonywaną przez notariusza jest stwierdzenie zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym pierwowzorem dokumentu.

Depozyt notarialny – czym jest I czy warto z niego skorzystać?

Depozyt notarialny stanowi formę zabezpieczenia i jest najczęściej używany w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości. Może być to jednak również usługa świadczona w ramach czynności notarialnych, która polega na przyjęciu na przechowanie, a następnie wydanie wskazanej osobie pieniędzy lub innych rzeczy, o których przeczytają Państwo w dalszej części artykułu.

Księga wieczysta – co zawiera i jak ją czytać?

Księga wieczysta dzieli się na cztery działy. Warto wiedzieć jakie informacje znajdują się w poszczególnych działach księgi wieczystej. Tylko wtedy możliwe jest szybkie odszukanie interesujących danych. Najczęściej korzysta się z działu trzeciego. Są tam wpisane informacje dotyczące między innymi służebności, roszczeń z umów przedwstępnych czy te o wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Umowa alimentacyjna w formie aktu notarialnego

Dozwolone w prawie polskim zawarcie umowy o alimenty w formie aktu notarialnego, bywa w wielu przypadkach znacznie bardziej korzystne niż kierowanie sprawy do sądu. Decydując się na tę formę polubownego rozwiązania kwestii finansowych – obie strony umowy mogą samodzielnie i w miarę szybko ustalić: wysokość alimentów, termin oraz formę ich płatności.