Umowa zamiany – czym jest i kiedy można ją zastosować?
Polskie prawo uwzględnia różne typy umów. Nie zawsze zakładają one jednak przekazanie przedmiotu lub nieruchomości w zamian za pieniądze. Niekiedy stosuje się bowiem umowę zamiany, która zakłada wymienienie się dobrami zgodnie z ustalonymi wcześniej zasadami. Co powinien zawierać taki dokument?
Definicja umowy zamiany
Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Może ona dotyczyć zarówno przedmiotów fizycznych, najczęściej o dużej wartości, jak i nieruchomości – domów, mieszkań czy działek.
Kwestie związane z umową zamiany reguluje prawo dotyczące sprzedaży. Jeśli więc w trakcie realizacji transakcji pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, należy kierować się właśnie tymi przepisami.
Istnieje kilka rodzajów umowy zamiany. Są to:
- umowa konsensualna – dwie strony składają zgodne oświadczenia woli,
- umowa kauzalna – istnieje przyczyna przysporzenia,
- umowa wzajemna – zobowiązanie jednej ze stron jest odpowiednikiem zobowiązania drugiej strony umowy zamiany.
Forma umowy zamiany
Umowa zamiany może przyjmować różne formy. Jeśli dotyczy nieruchomości, konieczne jest uwzględnienie aktu notarialnego – tylko w taki sposób możliwe jest przeniesienie własności dotyczącej domu, mieszkania, działki czy innego obiektu budowlanego. Umowa zamiany nieruchomości wiąże się również z ustaleniem terminu wizyty u notariusza, w której muszą wziąć udział wszystkie strony transakcji.
Umowa zamiany samochodu czy innej ruchomości może mieć prostszą formę. Wystarczy przygotować dokument, w którym znajdą się wszystkie ustalenia dotyczące transakcji. W Polsce umowa ustna ma moc prawną, ale w razie konfliktów znacznie trudniej jest udowodnić jej istnienie. Z tego powodu najlepszym pomysłem jest przygotowanie pisemnego dokumentu w kilku kopiach (dla każdej ze stron), które zostaną podpisane przy realizacji transakcji.
Umowa zamiany nieruchomości
Umowa zamiany nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego. Jeśli wymieniane obiekty różnią się od siebie wartością, konieczna jest dopłata przez jedną ze stron. W dokumencie sporządzanym w toku tej transakcji muszą znaleźć się informacje na temat:
- wartości wszystkich przedmiotów umowy,
- danych osobowych wszystkich stron,
- terminów i kwot zapłaty,
- terminów wydania przedmiotów umowy.
Konieczne jest też sporządzenie wniosku wieczystoksięgowego do właściwych ksiąg wieczystych. Często wymiana tego typu wymaga również zatrudnienia rzeczoznawcy majątkowego, który wyceni obie nieruchomości. Do dokumentacji trafiającej do notariusza musi zostać dołączony przygotowany przez niego operat szacunkowy.
Umowa zamiany samochodu
Zamiana działek, mieszkań czy domów to nie wszystko. Umowa ta może dotyczyć też ruchomości – najczęściej pojazdów. W takim przypadku nie ma konieczności sporządzania aktu notarialnego. Wystarczy dokument (podobny do umowy sprzedaży), który zawiera następujące informacje:
- dane osobowe właścicieli zamienianych pojazdów,
- opisy obu pojazdów wraz z marką, numerami rejestracyjnymi i rocznikami,
- numery VIN i oznaczenia modeli samochodów,
- ewentualne wady aut.
Istnieje opcja podpisania umowy auta z dopłatą. Takie rozwiązanie jest stosowane w sytuacji, gdy oba pojazdy znacznie różnią się od siebie wartością. Wówczas jedna ze stron musi dopłacić różnicę, najczęściej w postaci gotówki lub przelewu.
Niezależnie od tego, czy podpiszesz umowę zamiany bez dopłaty, czy z dopłatą, podczas transakcji muszą zostać przekazane wszystkie dokumenty związane z pojazdami. Mowa tu o potwierdzeniach opłacenia OC, dowodach rejestracyjnych i ewentualnych kartach pojazdu. Należy też przekazać kluczyki i podać ich liczbę w umowie. Umowę zamiany można podpisać z pomocą notariusza w Tczewie.
Umowa zamiany a podatek
Jeśli chodzi o umowę zamiany, podatek jest wyliczany na podstawie przepisów o czynnościach cywilnoprawnych. Najczęściej wynosi on 2% wartości zamienianego przedmiotu – zwłaszcza w przypadku nieruchomości.
Dzień Otwarty Notariatu 24 LISTOPADA 2018
Dzień Otwarty Notariatu (DON) organizowany jest od 2010 roku przez Krajową Radę Notarialną we współpracy z Izbami Notarialnymi. Ogólnopolska kampania edukacyjna, której misją jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli, tradycyjnie już przypada w trzecią sobotę listopada i cieszy się rosnącą popularnością wśród zainteresowanych.
Tegoroczna akcja przebiegać będzie pod hasłem ,,Porozmawiaj z notariuszem, jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku’’. Głównie skoncentruje się na kwestiach związanych z ochroną prawną wynikającą z tytułu własności. Niemniej jednak odnosić się będzie również do zagadnień prawnych wynikających z dziedziczenia i postępowania spadkowego, bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami oraz prawa rodzinnego
w kontekście czynności notarialnych. Wprawdzie: ,,Każda edycja ma swój temat przewodni, jednak notariusze odpowiadają tego dnia na wszystkie pytania dotyczące czynności leżących w ich kompetencjach’’* – jak zapewnia broszura informująca o kampanii.
Zachęcamy Państwa do udziału w Dniu Otwartym Notariatu i podajemy link do strony bezpośrednio propagującej akcję: http://www.porozmawiajznotariuszem.pl/5948/O_akcji
(znajduje się tutaj także przydatna mapka z zaznaczonymi adresami placówek biorących udział w kampanii).
O małżeńskich umowach majątkowych – istotna adnotacja
Zgodnie z obietnicą złożoną w poprzednim wpisie – pozostaniemy nadal w temacie małżeńskich umów majątkowych. Intercyza bowiem daje daleko szersze możliwości współmałżonkom w kwestii zarządzania posiadanym majątkiem i nie ogranicza się li tylko do prawa włączenia bądź wyłączenia ustawowego ustroju wspólności majątkowej.
O rozdzielności majątkowej
Zgodnie z polskim prawem z dniem ślubu powstaje pomiędzy nowożeńcami ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to połączenie we wspólną własność majątkową wszystkiego, czego małżeństwo się dorobiło, zakupiło czy też otrzymało w prezencie przez okres swego trwania.
O ugodzie z wierzycielem w kontekście nowych zasad przedawnienia roszczeń
Od 9 lipca tego roku obowiązują nowe zasady przedawnienia roszczeń. Zmiany określone przez ustawodawcę zasadniczo skróciły termin uznania roszczenia za przedawnione i w powszechnym mniemaniu są zmianami niekorzystnymi z punktu widzenia wierzycieli. Ale i dłużnicy mogą się czuć zaniepokojeni wprowadzonymi zmianami, ponieważ siłą rzeczy spowodują one zdyscyplinowanie wierzycieli w zakresie dochodzenia przysługujących im roszczeń. Dłużnicy powinni liczyć się z przyspieszoną i dużo bardziej agresywną windykacją ze strony wierzycieli.
O technologii cyfrowej w praktyce notarialnej
W 1995 roku amerykański ekonomista, Jeremy Rifkin, sformułował w kontrowersyjnej publikacji ,,Koniec pracy’’* teorię, według której już wkrótce powszechna komputeryzacja doprowadzi do globalnego bezrobocia i głębokiego kryzysu ogólnoświatowego. Postęp cywilizacyjny oraz towarzyszące mu: cyfryzacja i automatyzacja wszelkich dziedzin życia ludzkiego spowodują brak zapotrzebowania na pracowników. Proces ten będzie przebiegał etapami. Początkowo dotknie analityków, finansistów i urzędników. Następnie ,,sztuczna inteligencja’’ wyprze z rynku pracy: lekarzy, nauczycieli i prawników.
Umowa sprzedaży u notariusza
W polskim prawie forma aktu notarialnego obligatoryjnie jest wymagana, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czy też prawo użytkowania wieczystego (ad solemnitatem – pod rygorem nieważności).
O wadze słów, czyli ,,Lex est, quod notamus’’*
Art. 80. § 1 Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. ,,Prawo o notariacie’’ wyraźnie stanowi: ,,akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób zrozumiały i przejrzysty’’ oznacza to, iż na notariuszu spoczywa obowiązek nadania przystępnej, nieskomplikowanej i wyrazistej formy sporządzanej dokumentacji czynności notarialnych. W praktyce notarialnej oznacza to cyzelowanie słowem.
O etosie zawodu notariusza
Powszechnym jest mniemanie, iż zawód notariusza to niezwykle użyteczna, ale i bardzo monotonna profesja, która nie wymaga szczególnej samodzielności i kreatywności ze strony parającej się nią osoby. Nic bardziej mylnego!