Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?
Odrzucenie spadku jest możliwe i niekiedy konieczne. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, w jakich okolicznościach może ono nastąpić. Dlaczego warto w tej sytuacji zwrócić się do notariusza? No i najważniejsze – kto i w jaki sposób może odrzucić spadek? Pamiętajmy, że spadek nie zawsze jest tożsamy z szybkim wzbogaceniem się, choć często mylnie jest on tak pojmowany. Co w sytuacji, gdy mamy otrzymać w spadku długi?
Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?
Odrzucenie spadku to jedna z trzech możliwości, przed którą staje spadkobierca. Po pierwsze może on przyjąć spadek wprost, a więc bez ograniczania odpowiedzialności za długi spadkodawcy. Po drugie ma on możliwość przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe.
Jeśli decydujemy się na odrzucenie spadku wówczas możemy udać się do zaufanego notariusza w Tczewie i złożyć stosowne oświadczenie, skutkujące brakiem odpowiedzialności za długi spadkowe, a także pozbawieniem roszczeń wobec wszelkich aktywów pozostawionych przez spadkodawcę.
Ile wynosi termin na odrzucenie spadku?
Decydując się na odrzucenie spadku, musimy wiedzieć, że termin na złożenie oświadczenia wynosi 6 miesięcy i jest on liczony od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. W przypadku spadkobiercy ustawowego jest on liczony od dnia, w którym dowiedział się on o śmierci spadkodawcy. Zaś, gdy mowa o spadkobiercy z testamentu, termin ten liczony jest od dnia, kiedy dowiedział się on o powołaniu go do spadku w testamencie.
Jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, Spadkobierca może uchylić się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem, a spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.
Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu.
Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd.
Odrzucenie spadku wiąże się z tym, że spadkobierca traci swoje prawa i obowiązki związane ze spadkiem. Taką osobę traktuje się tak, jakby nie dożyła ona chwili otwarcia spadku. Wówczas do dziedziczenia dochodzą zstępni odrzucającego spadek lub ulegają odpowiednio zwiększeniu udziały spadkowe pozostałych spadkobierców bądź dochodzi do dziedziczenia spadkobiercy powołani w dalszej kolejności.
Kiedy warto złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?
Zrzeczenie się spadku jest konieczne w sytuacji, w której zmarła osoba pozostawiła po sobie długi. Jeśli zgromadzony przez nią majątek nie pozwala na ich pokrycie, warto odmówić przyjęcia całego spadku. W przeciwnym razie dług przechodzi na spadkobiercę, który musi spłacić go z własnych środków.
Odrzucenie spadku jest możliwe nawet wtedy, gdy nie jesteś pewny, czy osoba zmarła miała długi. Wówczas jest to działanie profilaktyczne, kiedy podejrzewasz, że spadek może obejmować duże wierzytelności.
Jak zrzec się spadku?
Odrzucenie spadku jest możliwe u notariusza. Co prawda, da się je też złożyć ustnie, ale najlepszym rozwiązaniem jest stworzenie dokumentu poświadczonego urzędowo. Można to zrobić samodzielnie lub wyznaczyć pełnomocnika, ale ewentualne pełnomocnictwo również musi zostać określone pisemnie przed notariuszem.
Aby możliwe było odrzucenie spadku u notariusza, trzeba przygotować odpowiednie dokumenty. Wymagane są:
- dowód osobisty,
- akt zgonu osoby zmarłej,
- informacje na temat pozostałych spadkobierców,
- informacje na temat pozostawienia testamentu.
W niektórych przypadkach konieczne jest też przedstawienie wypisów aktów notarialnych, zgodnie z którymi inni spadkobiercy również zrzekli się otrzymania spadku. Istnieje opcja zrzeczenia się spadku w imieniu swoim lub osoby małoletniej. Co ciekawe, zrzeczenia się spadku nie można anulować. To decyzja nieodwołalna.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia
Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zrzeczenie się dziedziczenia może być ograniczone do zrzeczenia się tylko prawa do zachowku w całości lub w części. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.
Odrzucenie spadku po terminie u notariusza
Odrzucenie spadku po terminie u notariusza jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy powołujesz się na wady oświadczenia woli, takie jak błąd czy groźba. W pierwszym przypadku chodzi np. o nieprawidłowe przeświadczenie o stanie majątku spadkodawcy. W drugim mowa o sytuacji, w której spadkobiercy (lub jego najbliższym) grożono i próbowano go zniechęcić do zrzeczenia się spadku. Takie zdarzenie trzeba jednak odpowiednio udowodnić.
Odrzucenie spadku po terminie jest możliwe w ciągu roku. Okres ten jest liczony od momentu wykrycia błędu lub ustania stanu obawy (związanego z groźbami). W innym przypadku trzeba spodziewać się odmowy.
Data pewna, czyli poświadczenie daty okazania dokumentu
Kontynuując wątek poświadczeń w praktyce notarialnej należy wspomnieć
o notarialnym poświadczeniu daty okazania dokumentu, tzw. daty pewnej, która stanowi zabezpieczenie przed antydatowaniem dokumentów. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w kwestiach dowodowych – wykazuje się w ten sposób, że dany dokument istniał w czasie, kiedy okazano go notariuszowi. Dzięki niej wiemy, że w danej dacie dokument faktycznie funkcjonował i niemożliwym jest udowodnienie zarzutu, jakoby został sfałszowany poprzez wystawienie z datą wcześniejszą.
O zakupie nieruchomości w związku partnerskim
Decydując się na zakup mieszkania w związku nieformalnym istotnym jest ustalenie, w jaki sposób transakcja będzie finansowana i w jakich częściach ułamkowych zapisana zostanie własność nieruchomości. Zakup mieszkania przez osoby, które żyją w związku partnerskim polega na nabyciu nieruchomości w udziałach ułamkowych.
Dzień Otwarty Notariatu 24 LISTOPADA 2018
Dzień Otwarty Notariatu (DON) organizowany jest od 2010 roku przez Krajową Radę Notarialną we współpracy z Izbami Notarialnymi. Ogólnopolska kampania edukacyjna, której misją jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli, tradycyjnie już przypada w trzecią sobotę listopada i cieszy się rosnącą popularnością wśród zainteresowanych.
Tegoroczna akcja przebiegać będzie pod hasłem ,,Porozmawiaj z notariuszem, jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku’’. Głównie skoncentruje się na kwestiach związanych z ochroną prawną wynikającą z tytułu własności. Niemniej jednak odnosić się będzie również do zagadnień prawnych wynikających z dziedziczenia i postępowania spadkowego, bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami oraz prawa rodzinnego
w kontekście czynności notarialnych. Wprawdzie: ,,Każda edycja ma swój temat przewodni, jednak notariusze odpowiadają tego dnia na wszystkie pytania dotyczące czynności leżących w ich kompetencjach’’* – jak zapewnia broszura informująca o kampanii.
Zachęcamy Państwa do udziału w Dniu Otwartym Notariatu i podajemy link do strony bezpośrednio propagującej akcję: http://www.porozmawiajznotariuszem.pl/5948/O_akcji
(znajduje się tutaj także przydatna mapka z zaznaczonymi adresami placówek biorących udział w kampanii).
O małżeńskich umowach majątkowych – istotna adnotacja
Zgodnie z obietnicą złożoną w poprzednim wpisie – pozostaniemy nadal w temacie małżeńskich umów majątkowych. Intercyza bowiem daje daleko szersze możliwości współmałżonkom w kwestii zarządzania posiadanym majątkiem i nie ogranicza się li tylko do prawa włączenia bądź wyłączenia ustawowego ustroju wspólności majątkowej.
O rozdzielności majątkowej
Zgodnie z polskim prawem z dniem ślubu powstaje pomiędzy nowożeńcami ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to połączenie we wspólną własność majątkową wszystkiego, czego małżeństwo się dorobiło, zakupiło czy też otrzymało w prezencie przez okres swego trwania.
O ugodzie z wierzycielem w kontekście nowych zasad przedawnienia roszczeń
Od 9 lipca tego roku obowiązują nowe zasady przedawnienia roszczeń. Zmiany określone przez ustawodawcę zasadniczo skróciły termin uznania roszczenia za przedawnione i w powszechnym mniemaniu są zmianami niekorzystnymi z punktu widzenia wierzycieli. Ale i dłużnicy mogą się czuć zaniepokojeni wprowadzonymi zmianami, ponieważ siłą rzeczy spowodują one zdyscyplinowanie wierzycieli w zakresie dochodzenia przysługujących im roszczeń. Dłużnicy powinni liczyć się z przyspieszoną i dużo bardziej agresywną windykacją ze strony wierzycieli.
O technologii cyfrowej w praktyce notarialnej
W 1995 roku amerykański ekonomista, Jeremy Rifkin, sformułował w kontrowersyjnej publikacji ,,Koniec pracy’’* teorię, według której już wkrótce powszechna komputeryzacja doprowadzi do globalnego bezrobocia i głębokiego kryzysu ogólnoświatowego. Postęp cywilizacyjny oraz towarzyszące mu: cyfryzacja i automatyzacja wszelkich dziedzin życia ludzkiego spowodują brak zapotrzebowania na pracowników. Proces ten będzie przebiegał etapami. Początkowo dotknie analityków, finansistów i urzędników. Następnie ,,sztuczna inteligencja’’ wyprze z rynku pracy: lekarzy, nauczycieli i prawników.
Umowa sprzedaży u notariusza
W polskim prawie forma aktu notarialnego obligatoryjnie jest wymagana, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czy też prawo użytkowania wieczystego (ad solemnitatem – pod rygorem nieważności).
O wadze słów, czyli ,,Lex est, quod notamus’’*
Art. 80. § 1 Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. ,,Prawo o notariacie’’ wyraźnie stanowi: ,,akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób zrozumiały i przejrzysty’’ oznacza to, iż na notariuszu spoczywa obowiązek nadania przystępnej, nieskomplikowanej i wyrazistej formy sporządzanej dokumentacji czynności notarialnych. W praktyce notarialnej oznacza to cyzelowanie słowem.
O etosie zawodu notariusza
Powszechnym jest mniemanie, iż zawód notariusza to niezwykle użyteczna, ale i bardzo monotonna profesja, która nie wymaga szczególnej samodzielności i kreatywności ze strony parającej się nią osoby. Nic bardziej mylnego!