Data pewna, czyli poświadczenie daty okazania dokumentu

utworzone przez | 14 marca 2019 | Czynności notarialne

Kontynuując wątek poświadczeń w praktyce notarialnej należy wspomnieć
o notarialnym poświadczeniu daty okazania dokumentu, tzw. daty pewnej, która stanowi zabezpieczenie przed antydatowaniem dokumentów. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w kwestiach dowodowych – wykazuje się w ten sposób, że dany dokument istniał w czasie, kiedy okazano go notariuszowi. Dzięki niej wiemy, że w danej dacie dokument faktycznie funkcjonował i niemożliwym jest udowodnienie zarzutu, jakoby został sfałszowany poprzez wystawienie z datą wcześniejszą.

W praktyce notarialnej umieszczenie na dokumencie klauzuli notariusza poświadczającej datę okazania dokumentu przekształca formę dokumentu ze zwykłej pisemnej na pisemną z datą pewną. W notarialnej klauzuli poświadczeniowej wymienia się: imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby, która dokument okazała. Należy pamiętać, iż poświadczenie daty okazania dokumentu może uzyskać także osoba, której dokument osobiście nie dotyczy (np. pracownik spółki). Na żądanie zainteresowanego w poświadczeniu zawiera się także godzinę i minutę okazania dokumentu. Przy dokonywaniu czynności notarialnej poświadczania daty okazania dokumentu notariusz nie weryfikuje treści dokumentu ani nie poświadcza własnoręczności złożonych na nim podpisów.

Wymóg dokonania czynności w formie z datą pewną może wynikać z umowy albo z przepisów prawa. Forma pisemna z datą pewną ma zastosowanie m. in. w art. 678. Kodeksu cywilnego: „W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.” Toteż, w przypadku zawarcia umowy najmu z datą pewną, ochrona najemcy zostaje znacząco rozszerzona, ponieważ uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, o ile umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną,
a rzecz została najemcy wydana. Datą pewną posługuje się też  ustawa z 11 kwietnia 2003 r.
o kształtowaniu ustroju rolnego, która wprowadziła szczegółowe przepisy dotyczące prawa do pierwokupu gruntu rolnego. Zgodnie z nimi warunkami koniecznymi nabycia przez dzierżawcę prawa pierwokupu nieruchomości rolnej w rozumieniu ustawy jest zawarcie umowy dzierżawy w formie pisemnej z datą pewną oraz jej wykonywanie przez co najmniej

3 lata, licząc od tzw. daty pewnej. 

Zatem – warto dysponując pisemną umową najmu lub dzierżawy opatrzyć ją zawczasu datą pewną jako formą dodatkowego zagwarantowania prawa do jej użytkowania
i zabezpieczyć się tym samym przed skutkami zbycia rzeczy najętej lub wydzierżawionej.

 

O zakresie czynności notarialnych

Spectrum czynności notarialnych jest o wiele szersze, niż powszechnie przyjęło się pojmować i nie ogranicza się tylko do sporządzania aktów notarialnych. W poniższym artykule nakreślimy zarys praktyk notarialnych, by w formie ,,pigułki wiedzy’’ przybliżyć Państwu profil działalności kancelarii notarialnej.

O początkach instytucji notariatu w wielkim skrócie

Zalążków instytucji notarialnych należy doszukiwać się w zamierzchłych czasach starożytności, kiedy to krystalizujące się prawo rzymskie, będąc pod niebagatelnym wpływem prawodawstwa państw hellenistycznych, ewoluowało do postaci skodyfikowanej. Siłą rzeczy pociągało to za sobą rozbudowę aparatu biurokratycznego, w którym coraz silniejszą pozycję zajmują wyspecjalizowani i posiadający koncesję władz – tabelliones – urzędnicy sporządzający dokumenty stwierdzające dokonanie czynności prawnej, testamenty, podania, skargi i odwołania od decyzji organów administracji.

O wizycie ,,Statystycznego Polaka’’ w kancelarii notarialnej

W tej materii dane są bezwzględne i przerażające równocześnie. Otóż: tzw. ,,przeciętny Polak’’ odwiedza kancelarię notarialną raz w życiu. Niby każdy ma świadomość posiadania konstytucyjnie zagwarantowanego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a o ,,świętym prawie własności’’ głośno bywa przy okazji afer reprywatyzacyjnych, statystyki – ani drgną!

O taksie notarialnej – mity i fakty

O niebotycznych wynagrodzeniach pobieranych przez notariuszy krążą legendy. Trudno dociec, kto jest ich autorem, skoro, jak wykazano w poprzednim artykule, ,,Statystyczny Polak’’ bywa gościem nader rzadko spotykanym w kancelarii notarialnej. Niemniej; mit istnieje i pora się z nim rozprawić za pomocą faktów, czyli bezwzględnie.