Umowa zbycia spadku
W skład spadku wchodzą wszystkie prawa i obowiązki zmarłego spadkodawcy. Są to zarówno pieniądze, rzeczy ruchome i nieruchomości, jak i długi, do których spłacenia są zobowiązani spadkobiercy. Niezależnie od tego, co wchodzi w skład spadku, spadkobierca może przenieść wynikające z niego prawa na inną osobę. Dokonuje tego poprzez umowę zbycia spadku.
Notarialna umowa zbycia spadku
Spadkobierca może sprzedać cały należny mu spadek, udział spadkowy lub jego część. Może nimi dysponować nie tylko w drodze umowy sprzedaży, ale także darowizny, zamiany lub innej umowy, której celem jest zbycie spadku. Ilekroć w tym artykule będzie mowa o zbyciu spadku, będzie to oznaczało każdą formę przeniesienia własności. Każda taka umowa musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.
Należy mieć na uwadze, że sprzedaż spadku nie jest równoznaczna ze sprzedażą rzeczy wchodzącej w skład spadku. Jak to rozumieć? Sprzedaż spadku to przeniesienie na inną osobę wszystkich praw i obowiązków wynikających ze spadkobrania, a nie poszczególnych przedmiotów wchodzących do spadku.
Zbywcą może być spadkobierca testamentowy lub ustawowy, ale wcześniej musi przyjąć spadek. Nie ma natomiast wymogu, by zostało wydane postanowienie o nabyciu spadku.
Dlaczego niektórzy spadkobiercy decydują się na zbycie spadku?
Decydują się na to przede wszystkim osoby, którym zależy na szybkim rozstrzygnięciu sprawy spadkowej, a mają świadomość, że w danym przypadku będzie ona złożona i długotrwała. Umowa o zbycie udziału spadkowego może być sposobem na uniknięcie uczestniczenia w trwającym przez długi czas podziale spadku. Odpłatne zbycie pozwala im na szybkie otrzymanie pieniędzy. Dodatkowo zbycie udziału w spadku może pomóc uniknąć konieczności przeprowadzenia działu spadku.
Zbycie spadku u notariusza – najważniejsze informacje
- Jedną stroną umowy zbycia spadku jest spadkobierca, a drugą może być dowolna osoba. Nie ma znaczenia, czy należy do grona spadkobierców zmarłego, czy jest z nim zupełnie niepowiązana.
- Zbycie udziału w spadku nie wymaga zgody pozostałych spadkobierców.
- Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.
- Zbycie spadku u notariusza jest możliwe po przyjęciu spadku, czyli po złożeniu oświadczenia w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tym, że został powołany do spadku.
Spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić także udziałem w przedmiocie należącym do spadku. W braku jednak zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.
Umowa o zbycie spadku
W sporządzonej przez notariusza umowie o zbycie spadku należy wskazać:
- strony umowy,
- przedmiot umowy, sposób i termin wydania oraz cenę, jeśli jest to umowa sprzedaży,
- ewentualne dodatkowe zastrzeżenia umowne.
Umowa zbycia spadku – koszty
Koszty zbycia udziału w spadku obejmują opłaty notarialne oraz ewentualne koszty podatkowe.
Opłata notarialna jest obliczana na podstawie wartości udziału w spadku. Maksymalne stawki taksy notarialnej zostały określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. Koszty mogą się różnić w zależności od wartości składników majątku wchodzących w skład spadku.
Przykładowo, maksymalna opłata notarialna za sporządzenie aktu dokumentującego zbycie udziału w spadku dla wartości powyżej 3 tys. zł do 10 tys. zł wynosi 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł. Jeśli udział w spadku wart jest 9 tys. zł, to taksa notarialna (wynagrodzenie notariusza) wyniesie do 280 zł plus 23 proc. VAT.
Należy też uwzględnić ewentualne koszty podatkowe związane z darowizną lub sprzedażą udziału w spadku. Sprzedaż udziału w spadku może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2% wartości sprzedanego spadku. Transakcja może być zwolniona z obowiązku zapłaty PCC, jeśli następuje na rzecz osób najbliższych.
Skutki nabycia spadku
Nabywca przejmuje wszystkie prawa i obowiązki spadkobiercy. Wstępuje w prawa wynikające z dziedziczenia oraz przejmuje związane z nimi obowiązki – przede wszystkim dotyczące długów spadkowych.
Tym samym nabywca:
- ma prawo wystąpić z wnioskiem o dokonanie działu spadku,
- staje się stroną ewentualnych postępowań sądowych i administracyjnych,
- może zbyć spadek bądź udział w spadku na rzecz innej osoby,
- powinien wypełniać obowiązki ciążące wcześniej na zbywcy jako spadkobiercy testamentowemu.
Nabywca spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe w takim samym zakresie co zbywca. Ich odpowiedzialność względem wierzycieli jest solidarna. W braku odmiennej umowy nabywca ponosi względem zbywcy odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądali spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych.
Warto nadmienić, że z art. 1054 Kodeksu cywilnego wynika obowiązek zbywcy do wydania nabywcy wszystkiego, co uzyskał w zamian lub jako odszkodowanie za przedmioty zbyte, utracone lub uszkodzone. Jeżeli zbycia dokonano odpłatnie, zbywca musi wyrównać nabywcy ubytek wartości spadku, który powstał w wyniku zużycia lub nieodpłatnego rozporządzenia przedmiotami, które do niego należą.
Zbywca może żądać od nabywcy zwrotu wydatków i nakładów poczynionych na spadek.
Laureat konkursu Orły Prawa 2019
Kancelaria Notarialna Jolanty Cejrowskiej kolejny rok z rzędu zostaje laureatem Orłów Prawa 2019.Kryterium wygranej w rankingu były m.in opinie internautów z portali społecznościowych i wyszukiwarki Google.Serdecznie dziękujemy za wyrazy sympatii i uznanie wysokiej jakości naszych usług.
Zwolnienie od kosztów notarialnych
Dysponowanie majątkiem wiąże się z wydatkami, których z różnych względów, uniknąć nie sposób (czego dowiedliśmy w artykule z 22 lutego 2018 roku zatytułowanym
,,O taksie notarialnej – mity i fakty’’). Do tematu postanowiliśmy jednak powrócić, z uwagi na informacje, które do nas docierają.
Notarialne poświadczenie pozostawania przy życiu oraz poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu
Ostatnim rodzajem poświadczenia dokonywanego przez notariusza jest poświadczenie pozostawania konkretnej osoby przy życiu w danym czasie lub jej przebywania w określonym miejscu oraz czasie. Poświadczenia tego typu wydawane są w celu potwierdzenia stanu faktycznego, co może mieć znaczenie formalne w sprawach administracyjnych, kwestiach spadkowych lub świadczeniach ubezpieczeniowych, na przykład związanych z wypłatą zagranicznych odszkodowań, rent czy emerytur.
Data pewna, czyli poświadczenie daty okazania dokumentu
Kontynuując wątek poświadczeń w praktyce notarialnej należy wspomnieć
o notarialnym poświadczeniu daty okazania dokumentu, tzw. daty pewnej, która stanowi zabezpieczenie przed antydatowaniem dokumentów. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w kwestiach dowodowych – wykazuje się w ten sposób, że dany dokument istniał w czasie, kiedy okazano go notariuszowi. Dzięki niej wiemy, że w danej dacie dokument faktycznie funkcjonował i niemożliwym jest udowodnienie zarzutu, jakoby został sfałszowany poprzez wystawienie z datą wcześniejszą.
O zakupie nieruchomości w związku partnerskim
Decydując się na zakup mieszkania w związku nieformalnym istotnym jest ustalenie, w jaki sposób transakcja będzie finansowana i w jakich częściach ułamkowych zapisana zostanie własność nieruchomości. Zakup mieszkania przez osoby, które żyją w związku partnerskim polega na nabyciu nieruchomości w udziałach ułamkowych.
Dzień Otwarty Notariatu 24 LISTOPADA 2018
Dzień Otwarty Notariatu (DON) organizowany jest od 2010 roku przez Krajową Radę Notarialną we współpracy z Izbami Notarialnymi. Ogólnopolska kampania edukacyjna, której misją jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli, tradycyjnie już przypada w trzecią sobotę listopada i cieszy się rosnącą popularnością wśród zainteresowanych.
Tegoroczna akcja przebiegać będzie pod hasłem ,,Porozmawiaj z notariuszem, jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku’’. Głównie skoncentruje się na kwestiach związanych z ochroną prawną wynikającą z tytułu własności. Niemniej jednak odnosić się będzie również do zagadnień prawnych wynikających z dziedziczenia i postępowania spadkowego, bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami oraz prawa rodzinnego
w kontekście czynności notarialnych. Wprawdzie: ,,Każda edycja ma swój temat przewodni, jednak notariusze odpowiadają tego dnia na wszystkie pytania dotyczące czynności leżących w ich kompetencjach’’* – jak zapewnia broszura informująca o kampanii.
Zachęcamy Państwa do udziału w Dniu Otwartym Notariatu i podajemy link do strony bezpośrednio propagującej akcję: http://www.porozmawiajznotariuszem.pl/5948/O_akcji
(znajduje się tutaj także przydatna mapka z zaznaczonymi adresami placówek biorących udział w kampanii).
O małżeńskich umowach majątkowych – istotna adnotacja
Zgodnie z obietnicą złożoną w poprzednim wpisie – pozostaniemy nadal w temacie małżeńskich umów majątkowych. Intercyza bowiem daje daleko szersze możliwości współmałżonkom w kwestii zarządzania posiadanym majątkiem i nie ogranicza się li tylko do prawa włączenia bądź wyłączenia ustawowego ustroju wspólności majątkowej.
O rozdzielności majątkowej
Zgodnie z polskim prawem z dniem ślubu powstaje pomiędzy nowożeńcami ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to połączenie we wspólną własność majątkową wszystkiego, czego małżeństwo się dorobiło, zakupiło czy też otrzymało w prezencie przez okres swego trwania.
O ugodzie z wierzycielem w kontekście nowych zasad przedawnienia roszczeń
Od 9 lipca tego roku obowiązują nowe zasady przedawnienia roszczeń. Zmiany określone przez ustawodawcę zasadniczo skróciły termin uznania roszczenia za przedawnione i w powszechnym mniemaniu są zmianami niekorzystnymi z punktu widzenia wierzycieli. Ale i dłużnicy mogą się czuć zaniepokojeni wprowadzonymi zmianami, ponieważ siłą rzeczy spowodują one zdyscyplinowanie wierzycieli w zakresie dochodzenia przysługujących im roszczeń. Dłużnicy powinni liczyć się z przyspieszoną i dużo bardziej agresywną windykacją ze strony wierzycieli.
O technologii cyfrowej w praktyce notarialnej
W 1995 roku amerykański ekonomista, Jeremy Rifkin, sformułował w kontrowersyjnej publikacji ,,Koniec pracy’’* teorię, według której już wkrótce powszechna komputeryzacja doprowadzi do globalnego bezrobocia i głębokiego kryzysu ogólnoświatowego. Postęp cywilizacyjny oraz towarzyszące mu: cyfryzacja i automatyzacja wszelkich dziedzin życia ludzkiego spowodują brak zapotrzebowania na pracowników. Proces ten będzie przebiegał etapami. Początkowo dotknie analityków, finansistów i urzędników. Następnie ,,sztuczna inteligencja’’ wyprze z rynku pracy: lekarzy, nauczycieli i prawników.
Umowa sprzedaży u notariusza
W polskim prawie forma aktu notarialnego obligatoryjnie jest wymagana, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czy też prawo użytkowania wieczystego (ad solemnitatem – pod rygorem nieważności).
O wadze słów, czyli ,,Lex est, quod notamus’’*
Art. 80. § 1 Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. ,,Prawo o notariacie’’ wyraźnie stanowi: ,,akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób zrozumiały i przejrzysty’’ oznacza to, iż na notariuszu spoczywa obowiązek nadania przystępnej, nieskomplikowanej i wyrazistej formy sporządzanej dokumentacji czynności notarialnych. W praktyce notarialnej oznacza to cyzelowanie słowem.
O etosie zawodu notariusza
Powszechnym jest mniemanie, iż zawód notariusza to niezwykle użyteczna, ale i bardzo monotonna profesja, która nie wymaga szczególnej samodzielności i kreatywności ze strony parającej się nią osoby. Nic bardziej mylnego!