Umowa dożywocia
Umowa dożywocia jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, na mocy której jedna strona w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie. Umowę dożywocia regulują przepisy Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 908-916. Musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć na ten temat?
Umowa dożywocia – na czym polega?
Obowiązek zapewnienia dożywotniego utrzymania strony określają w umowie dożywocia. W przypadku, jeśli strony jednak tego nie uczynią, zastosowanie ma art. 908 § 1 kodeksu cywilnego. Stanowi on, że jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Wynikający z treści przepisów kodeksu cywilnego obowiązek wymaga utrzymania bliskich stosunków osobistych. Wszelkie zakłócenia tych stosunków mogą skutkować np. rozwiązaniem takiej umowy lub jej zmianą. Z tego powodu należy dbać o dobre stosunki pomiędzy stronami.
Umowa dożywocia – czego dotyczy?
Umowa dożywocia skutkuje przeniesieniem własności nieruchomości, stąd konieczność, by była ona zawarta właśnie w formie aktu notarialnego. Przeniesienie własności nieruchomości jednocześnie powoduje obciążenie nieruchomości prawem dożywocia. Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. W wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, rozwiązać umowę o dożywocie.
Warto zaznaczyć, że umowa dożywocia nie jest zaliczana jak darowizna na schedę spadkową, a więc nie spowoduje ona możliwości dochodzenia roszczeń o zachowek.
Umowa dożywocia – co powinna zawierać?
Umowa dożywocia uregulowana jest przepisami art. 908-916 kodeksu cywilnego. Po pierwsze w takiej umowie zawarty musi zostać przedmiot, a więc wskazanie, czego konkretnie ona dotyczy. Ponadto znaleźć się w niej musi także wartość przedmiotu, a także warunki na jakich zostanie wydany przedmiot oraz datę, kiedy ma to nastąpić (przed, w trakcie lub kilka dni po podpisaniu aktu notarialnego).
W celu podpisania umowy dożywocia wymagany jest dokument tożsamości, podstawa nabycia (np. wypis aktu notarialnego, prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia lub inny dokument). Poza tym należy przedstawić także zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, np. że podatek od spadków i darowizn został zapłacony lub, że nabycie jest zwolnione od podatku. Kolejną rzeczą jest wypis aktu notarialnego dokumentującego umowę majątkową – o ile została zawarta.
Niezbędne dane do stworzenia aktu notarialnego to:
- Imiona;
- Nazwisko;
- Imię ojca i matki;
- PESEL;
- Data urodzenia wraz z miejscowością;
- Stan cywilny;
- Adres zamieszkania;
- Adres do korespondencji;
- Rodzaj dokumentu tożsamości.
Kto może być zbywcą umowy Dożywocia?
Zbywcą umowy dożywocia może być wyłącznie osoba fizyczna. Z kolei nabywcą może zostać każdy. Wymóg, aby to właśnie osoba fizyczna była zbywcą wynika z tego, że tylko do niej odnoszą się postanowienia o dożywotnim utrzymaniu, a także stosunku bliskości. Należy zaznaczyć, że każdą nieruchomość można zbyć, jednak musi być zachowana forma aktu notarialnego. W przypadku, jeśli nie jest ona zawarta w takiej formie, wówczas skutkuje to nieważnością czynności prawnej. Umowę dożywocia można podpisać w kancelarii notarialnej w Tczewie.
Data pewna, czyli poświadczenie daty okazania dokumentu
Kontynuując wątek poświadczeń w praktyce notarialnej należy wspomnieć
o notarialnym poświadczeniu daty okazania dokumentu, tzw. daty pewnej, która stanowi zabezpieczenie przed antydatowaniem dokumentów. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w kwestiach dowodowych – wykazuje się w ten sposób, że dany dokument istniał w czasie, kiedy okazano go notariuszowi. Dzięki niej wiemy, że w danej dacie dokument faktycznie funkcjonował i niemożliwym jest udowodnienie zarzutu, jakoby został sfałszowany poprzez wystawienie z datą wcześniejszą.
O zakupie nieruchomości w związku partnerskim
Decydując się na zakup mieszkania w związku nieformalnym istotnym jest ustalenie, w jaki sposób transakcja będzie finansowana i w jakich częściach ułamkowych zapisana zostanie własność nieruchomości. Zakup mieszkania przez osoby, które żyją w związku partnerskim polega na nabyciu nieruchomości w udziałach ułamkowych.
Dzień Otwarty Notariatu 24 LISTOPADA 2018
Dzień Otwarty Notariatu (DON) organizowany jest od 2010 roku przez Krajową Radę Notarialną we współpracy z Izbami Notarialnymi. Ogólnopolska kampania edukacyjna, której misją jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli, tradycyjnie już przypada w trzecią sobotę listopada i cieszy się rosnącą popularnością wśród zainteresowanych.
Tegoroczna akcja przebiegać będzie pod hasłem ,,Porozmawiaj z notariuszem, jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku’’. Głównie skoncentruje się na kwestiach związanych z ochroną prawną wynikającą z tytułu własności. Niemniej jednak odnosić się będzie również do zagadnień prawnych wynikających z dziedziczenia i postępowania spadkowego, bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami oraz prawa rodzinnego
w kontekście czynności notarialnych. Wprawdzie: ,,Każda edycja ma swój temat przewodni, jednak notariusze odpowiadają tego dnia na wszystkie pytania dotyczące czynności leżących w ich kompetencjach’’* – jak zapewnia broszura informująca o kampanii.
Zachęcamy Państwa do udziału w Dniu Otwartym Notariatu i podajemy link do strony bezpośrednio propagującej akcję: http://www.porozmawiajznotariuszem.pl/5948/O_akcji
(znajduje się tutaj także przydatna mapka z zaznaczonymi adresami placówek biorących udział w kampanii).
O małżeńskich umowach majątkowych – istotna adnotacja
Zgodnie z obietnicą złożoną w poprzednim wpisie – pozostaniemy nadal w temacie małżeńskich umów majątkowych. Intercyza bowiem daje daleko szersze możliwości współmałżonkom w kwestii zarządzania posiadanym majątkiem i nie ogranicza się li tylko do prawa włączenia bądź wyłączenia ustawowego ustroju wspólności majątkowej.
O rozdzielności majątkowej
Zgodnie z polskim prawem z dniem ślubu powstaje pomiędzy nowożeńcami ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to połączenie we wspólną własność majątkową wszystkiego, czego małżeństwo się dorobiło, zakupiło czy też otrzymało w prezencie przez okres swego trwania.
O ugodzie z wierzycielem w kontekście nowych zasad przedawnienia roszczeń
Od 9 lipca tego roku obowiązują nowe zasady przedawnienia roszczeń. Zmiany określone przez ustawodawcę zasadniczo skróciły termin uznania roszczenia za przedawnione i w powszechnym mniemaniu są zmianami niekorzystnymi z punktu widzenia wierzycieli. Ale i dłużnicy mogą się czuć zaniepokojeni wprowadzonymi zmianami, ponieważ siłą rzeczy spowodują one zdyscyplinowanie wierzycieli w zakresie dochodzenia przysługujących im roszczeń. Dłużnicy powinni liczyć się z przyspieszoną i dużo bardziej agresywną windykacją ze strony wierzycieli.
O technologii cyfrowej w praktyce notarialnej
W 1995 roku amerykański ekonomista, Jeremy Rifkin, sformułował w kontrowersyjnej publikacji ,,Koniec pracy’’* teorię, według której już wkrótce powszechna komputeryzacja doprowadzi do globalnego bezrobocia i głębokiego kryzysu ogólnoświatowego. Postęp cywilizacyjny oraz towarzyszące mu: cyfryzacja i automatyzacja wszelkich dziedzin życia ludzkiego spowodują brak zapotrzebowania na pracowników. Proces ten będzie przebiegał etapami. Początkowo dotknie analityków, finansistów i urzędników. Następnie ,,sztuczna inteligencja’’ wyprze z rynku pracy: lekarzy, nauczycieli i prawników.
Umowa sprzedaży u notariusza
W polskim prawie forma aktu notarialnego obligatoryjnie jest wymagana, gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu czy też prawo użytkowania wieczystego (ad solemnitatem – pod rygorem nieważności).
O wadze słów, czyli ,,Lex est, quod notamus’’*
Art. 80. § 1 Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. ,,Prawo o notariacie’’ wyraźnie stanowi: ,,akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób zrozumiały i przejrzysty’’ oznacza to, iż na notariuszu spoczywa obowiązek nadania przystępnej, nieskomplikowanej i wyrazistej formy sporządzanej dokumentacji czynności notarialnych. W praktyce notarialnej oznacza to cyzelowanie słowem.
O etosie zawodu notariusza
Powszechnym jest mniemanie, iż zawód notariusza to niezwykle użyteczna, ale i bardzo monotonna profesja, która nie wymaga szczególnej samodzielności i kreatywności ze strony parającej się nią osoby. Nic bardziej mylnego!