Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?

utworzone przez | 26 sierpnia 2022 | Czynności notarialne

Odrzucenie spadku jest możliwe i niekiedy konieczne. W poniższym artykule odpowiemy na pytanie, w  jakich okolicznościach może ono nastąpić. Dlaczego warto w tej sytuacji zwrócić się do notariusza? No i najważniejsze – kto i w jaki sposób może odrzucić spadek? Pamiętajmy, że spadek nie zawsze jest tożsamy z szybkim wzbogaceniem się, choć często mylnie jest on tak pojmowany. Co w sytuacji, gdy mamy otrzymać w spadku długi?

Odrzucenie spadku – co należy wiedzieć?

Odrzucenie spadku to jedna z trzech możliwości, przed którą staje spadkobierca. Po pierwsze może on przyjąć spadek wprost, a więc bez ograniczania odpowiedzialności za długi spadkodawcy. Po drugie ma on możliwość przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe.

Jeśli decydujemy się na odrzucenie spadku wówczas możemy udać się do zaufanego notariusza i złożyć stosowne oświadczenie, skutkujące brakiem odpowiedzialności za długi spadkowe, a także pozbawieniem roszczeń wobec wszelkich aktywów pozostawionych przez spadkodawcę.

Ile wynosi termin na odrzucenie spadku?

Decydując się na odrzucenie spadku, musimy wiedzieć, że termin na złożenie oświadczenia wynosi 6 miesięcy i jest on liczony od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania. W przypadku spadkobiercy ustawowego jest on liczony od dnia, w którym dowiedział się on o śmierci spadkodawcy. Zaś, gdy mowa o spadkobiercy z testamentu, termin ten liczony jest od dnia, kiedy dowiedział się on o powołaniu go do spadku w testamencie.

Jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, Spadkobierca może uchylić się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem, a spadkobierca powinien jednocześnie oświadczyć, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca.

Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w  powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu.

Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd.

Odrzucenie spadku wiąże się z tym, że spadkobierca traci swoje prawa i obowiązki związane ze spadkiem. Taką osobę traktuje się tak, jakby nie dożyła ona chwili otwarcia spadku. Wówczas do dziedziczenia dochodzą zstępni odrzucającego spadek lub ulegają odpowiednio zwiększeniu udziały spadkowe pozostałych spadkobierców bądź dochodzi do dziedziczenia spadkobiercy powołani w dalszej kolejności.

Kiedy warto złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?

Zrzeczenie się spadku jest konieczne w sytuacji, w której zmarła osoba pozostawiła po sobie długi. Jeśli zgromadzony przez nią majątek nie pozwala na ich pokrycie, warto odmówić przyjęcia całego spadku. W przeciwnym razie dług przechodzi na spadkobiercę, który musi spłacić go z własnych środków.

Odrzucenie spadku jest możliwe nawet wtedy, gdy nie jesteś pewny, czy osoba zmarła miała długi. Wówczas jest to działanie profilaktyczne, kiedy podejrzewasz, że spadek może obejmować duże wierzytelności.

Jak zrzec się spadku?

Odrzucenie spadku jest możliwe u notariusza. Co prawda, da się je też złożyć ustnie, ale najlepszym rozwiązaniem jest stworzenie dokumentu poświadczonego urzędowo. Można to zrobić samodzielnie lub wyznaczyć pełnomocnika, ale ewentualne pełnomocnictwo również musi zostać określone pisemnie przed notariuszem.

Aby możliwe było odrzucenie spadku u notariusza, trzeba przygotować odpowiednie dokumenty. Wymagane są:

  • dowód osobisty,
  • akt zgonu osoby zmarłej,
  • informacje na temat pozostałych spadkobierców,
  • informacje na temat pozostawienia testamentu.

W niektórych przypadkach konieczne jest też przedstawienie wypisów aktów notarialnych, zgodnie z którymi inni spadkobiercy również zrzekli się otrzymania spadku. Istnieje opcja zrzeczenia się spadku w imieniu swoim lub osoby małoletniej. Co ciekawe, zrzeczenia się spadku nie można anulować. To decyzja nieodwołalna.

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zrzeczenie się dziedziczenia może być ograniczone do zrzeczenia się tylko prawa do zachowku w całości lub w części. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.

Odrzucenie spadku po terminie u notariusza

Odrzucenie spadku po terminie u notariusza jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy powołujesz się na wady oświadczenia woli, takie jak błąd czy groźba. W pierwszym przypadku chodzi np. o nieprawidłowe przeświadczenie o stanie majątku spadkodawcy. W drugim mowa o sytuacji, w której spadkobiercy (lub jego najbliższym) grożono i próbowano go zniechęcić do zrzeczenia się spadku. Takie zdarzenie trzeba jednak odpowiednio udowodnić.

Odrzucenie spadku po terminie jest możliwe w ciągu roku. Okres ten jest liczony od momentu wykrycia błędu lub ustania stanu obawy (związanego z groźbami). W innym przypadku trzeba spodziewać się odmowy.

Zabezpieczenia rzeczowe wierzytelności

Zabezpieczenia rzeczowe wierzytelności sprawiają, że nie ma znaczenia, kto jest właścicielem wierzytelności, a wierzyciel dochodzi ich z samego przedmiotu zabezpieczenia. Jakie zabezpieczenia rzeczowe wyróżniamy i czym się charakteryzują? Co powinniśmy wiedzieć na temat hipoteki i pod jakimi postaciami ona występuje?

Nieważność testamentu

Nieważność testamentu może wystąpić w kilku przypadkach, które szerzej opiszemy w tym artykule. Przede wszystkim może się to wiązać z różnymi rodzajami wad testamentu, a wykazanie jego nieważności skutkuje jego podważeniem. Co w takim razie warto wiedzieć w tym zakresie?

Depozyt notarialny – czym jest I czy warto z niego skorzystać?

Depozyt notarialny stanowi formę zabezpieczenia i jest najczęściej używany w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości. Może być to jednak również usługa świadczona w ramach czynności notarialnych, która polega na przyjęciu na przechowanie, a następnie wydanie wskazanej osobie pieniędzy lub innych rzeczy, o których przeczytają Państwo w dalszej części artykułu.

Nierówne udziały w majątku wspólnym – o tym warto wiedzieć

Nierówne udziały w majątku wspólnym są przewidziane przez polskie ustawodawstwo. Może się to zdarzyć w majątku wspólnym małżonków, jeżeli zostaną spełnione następujące przesłanki tj. niejednakowy sposób przyczyniania się małżonków do powstania tego majątku oraz ważne powody. Istotna pozostaje jednakże okoliczność, że obie te przesłanki muszą być spełnione łącznie i pozostawać, w określonej relacji względem siebie.

Akt notarialny – co powinien zawierać?

Akt notarialny ma swoją strukturę, a więc sposób rozmieszczenia elementów składowych, które są jego nieodłączną częścią. Z artykułu dowiedzą się Państwo, z czego musi być zbudowany akt notarialny, co w sytuacji, gdy akt notarialny zawiera przeniesienie, zmianę lub zrzeczenie się prawa ujawnionego w księdze wieczystej.

Przesunięcia majątkowe między małżonkami

Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego w myśl ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, zwana również wspólnością ustawową, która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje lub jedno z małżonków.
W przypadku zawarcia związku małżeńskiego, gdzie przyszli małżonkowie podpisali umowę majątkową małżeńską wprowadzającą w ich związku małżeńskim rozdzielność majątkową, zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później stanowi własność i majątek osobisty jednego z małżonków.

Laureat konkursu Orły Prawa 2019

Kancelaria Notarialna Jolanty Cejrowskiej kolejny rok z rzędu zostaje laureatem Orłów Prawa 2019.Kryterium wygranej w rankingu były m.in opinie internautów z portali społecznościowych i wyszukiwarki Google.Serdecznie dziękujemy za wyrazy sympatii i uznanie wysokiej jakości naszych usług.

Zwolnienie od kosztów notarialnych

Dysponowanie majątkiem wiąże się z wydatkami, których z różnych względów, uniknąć nie sposób (czego dowiedliśmy w artykule z 22 lutego 2018 roku zatytułowanym
,,O taksie notarialnej – mity i fakty’’). Do tematu postanowiliśmy jednak powrócić, z uwagi na informacje, które do nas docierają.

Notarialne poświadczenie pozostawania przy życiu oraz poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu

Ostatnim rodzajem poświadczenia dokonywanego przez notariusza jest poświadczenie pozostawania konkretnej osoby przy życiu w danym czasie lub jej przebywania w określonym miejscu oraz czasie. Poświadczenia tego typu wydawane są w celu potwierdzenia stanu faktycznego, co może mieć znaczenie formalne w sprawach administracyjnych, kwestiach spadkowych lub świadczeniach ubezpieczeniowych, na przykład związanych z wypłatą zagranicznych odszkodowań, rent czy emerytur.

Notarialne poświadczenie zgodności z oryginałem

Formalności towarzyszą nam przez całe życie, od metryki urodzin aż po akt zgonu – nasze życie jest udokumentowane. Nic zatem dziwnego, że z warunkiem przedłożenia wymaganych prawem dokumentów spotkamy się niemal na każdym kroku. Dlatego też jedną z najczęstszych, obok sporządzania aktów notarialnych, czynnością dokonywaną przez notariusza jest stwierdzenie zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym pierwowzorem dokumentu.

Data pewna, czyli poświadczenie daty okazania dokumentu

Kontynuując wątek poświadczeń w praktyce notarialnej należy wspomnieć
o notarialnym poświadczeniu daty okazania dokumentu, tzw. daty pewnej, która stanowi zabezpieczenie przed antydatowaniem dokumentów. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w kwestiach dowodowych – wykazuje się w ten sposób, że dany dokument istniał w czasie, kiedy okazano go notariuszowi. Dzięki niej wiemy, że w danej dacie dokument faktycznie funkcjonował i niemożliwym jest udowodnienie zarzutu, jakoby został sfałszowany poprzez wystawienie z datą wcześniejszą.

O notarialnym podziale majątku przed rozwodem

Coraz częściej zdarza się, iż pary decydujące się na rozwód korzystają z pomocy notariusza, by uporządkować kwestie majątkowe łączące współmałżonków jeszcze przed rozprawą rozwodową. Rozwiązanie kwestii majątku ułatwia rozwód, a forma aktu notarialnego sprzyja polubownemu dojściu do porozumienia pomiędzy stronami, nie wymaga ingerencji osób trzecich, wyraźnie skraca termin uzyskania formalnego rozwodu oraz znacząco obniża jego koszty.

O zakupie nieruchomości w związku partnerskim

Decydując się na zakup mieszkania w związku nieformalnym istotnym jest ustalenie, w jaki sposób transakcja będzie finansowana i w jakich częściach ułamkowych zapisana zostanie własność nieruchomości. Zakup mieszkania przez osoby, które żyją w związku partnerskim polega na nabyciu nieruchomości w udziałach ułamkowych.

Dzień Otwarty Notariatu 24 LISTOPADA 2018

Dzień Otwarty Notariatu (DON) organizowany jest od 2010 roku przez Krajową Radę Notarialną we współpracy z Izbami Notarialnymi. Ogólnopolska kampania edukacyjna, której misją jest podnoszenie świadomości prawnej obywateli, tradycyjnie już przypada w trzecią sobotę listopada i cieszy się rosnącą popularnością wśród zainteresowanych.
Tegoroczna akcja przebiegać będzie pod hasłem ,,Porozmawiaj z notariuszem, jak zadbać o bezpieczeństwo swojego majątku’’. Głównie skoncentruje się na kwestiach związanych z ochroną prawną wynikającą z tytułu własności. Niemniej jednak odnosić się będzie również do zagadnień prawnych wynikających z dziedziczenia i postępowania spadkowego, bezpieczeństwa w obrocie nieruchomościami oraz prawa rodzinnego
w kontekście czynności notarialnych. Wprawdzie: ,,Każda edycja ma swój temat przewodni, jednak notariusze odpowiadają tego dnia na wszystkie pytania dotyczące czynności leżących w ich kompetencjach’’* – jak zapewnia broszura informująca o kampanii.
Zachęcamy Państwa do udziału w Dniu Otwartym Notariatu i podajemy link do strony bezpośrednio propagującej akcję: http://www.porozmawiajznotariuszem.pl/5948/O_akcji
(znajduje się tutaj także przydatna mapka z zaznaczonymi adresami placówek biorących udział w kampanii).

O UMOWIE NAJMU OKAZJONALNEGO

Artykuł ten kierujemy do osób, które z różnych względów ,,chciałyby, ale boją się’’ wynająć mieszkanie. Obawiają się zaostrzonych rygorów prawa lokalowego, obowiązującego w polskim prawie zakazu ,,eksmisji na bruk’’ oraz komplikacji wynikających z podpisania umowy z ewentualnymi nieuczciwymi bądź uciążliwymi lokatorami. Istnieje proste wyjście z takiej sytuacji i furtka w postaci umowy najmu okazjonalnego w formie aktu notarialnego.